Küştdepdi Tansy
http://www.turkmenhabargullugy.com/gallery_photo.php?pg_id=2884
Türkmen Habar Türkmenistanyň gündelik habar saýty https://www.turkmenhabar.com/ #Turkmenistan #TurkmenHabar #Turkmen #Habar #Habarlar
31 Mart 2016 Perşembe
Türkmenistanyň Howa Maglumaty 01.04.2016
Türkmenistanyň Howa Maglumaty
01.04.2016
Aşgabat
+10... +12°
Türkmenbaşy
+10... +12°
Balkanabat
+11... +13°
Mary
+10... +12°
Türkmenabat
+12... +14°
Daşoguz
+11... +13°
http://www.turkmenhabargullugy.com/
01.04.2016
Aşgabat
+10... +12°
Türkmenbaşy
+10... +12°
Balkanabat
+11... +13°
Mary
+10... +12°
Türkmenabat
+12... +14°
Daşoguz
+11... +13°
http://www.turkmenhabargullugy.com/
Türkmenistanda Milli Goşunyň Söweşjeň Taýýarlygynyň Gözden Geçirilişi Dowam Edýär
Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedowyň milli goşunymyzyň harby bölümlerini söweşjeň taýýarlyk derejesine getirip, görkezme söweşjeň-taktiki tälim beriş hereketlerini geçirmek barada beren Buýrugyna laýyklykda, söweşjeň taktiki tälim beriş çäreleri dowam edýär. Şu gün döwlet Baştutanymyz görkezme söweşjeň taktiki tälim beriş hereketlerine gatnaşyp, onuň geçirilişini synlady.
Ir bilen döwlet Baştutanymyz dikuçary özi dolandyryp, görkezme söweş-taktiki tälim beriş pursatlarynyň geçýän ýerine geldi.
Görkezme harby-taktiki çäreleriniň başlamazynyň öňüsyrasynda Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy bu ýerde häzirki zaman harby we ýöriteleşdirilen tehnikalaryň sergisini synlady. Olar soňky döwürde milli goşunymyzyň ygtyýaryna gelip gowşan häzirki zaman harby tehnikalarydyr. Bu ýerde görkezilýän tehnikalaryň köpüsiniň şu günki geçirilýän harby okuw-türgenleşiklerine gatnaşýandygyny bellemeli.
Bu ýerde görkezilen harby tehnikalar we olaryň söweşjeň aýratynlyklary bilen tanşyp, döywlet Baştutanymyz milli goşunymyzyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň mundan beýläk-de berkidilmegi, harby gullukçylaryň hünär derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagy ugrunda döwletimiziň mundan beýläk-de alada etjekdigini aýtdy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow özüniň kysymy boýunça has täze bolan bronly harby tehnikanyň häsiýetli aýratynlyklaryny barlap görmek maksady bilen, ony özi dolandyryp gördi.
Milli goşunyň söweşjeň taýýarlygyny gözden geçirmek maksady bilen guralan harby çäräniň dowamynda döwrebap tehnikalaryň aýratynlyklary, olaryň söweşjeň ukyplary doly äşgär edilýär. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň şahsy düzümleri Ýaragly Güýçleriň Belent Serkerdebaşysy Gurbanguly Berdimuhamedowyň göreldesine eýerip, döwrebap harby tehnikalara ussatlyk bilen erk edip, öz öňlerinde goýlan wezipeleri abraý bilen ýerine ýetirmek ugrunda zerur tagallalary edýärler.
Döwlet Baştutanymyz milli goşunymyzyň şahsy düzümleriniň häzirki zaman harby—söweşjeň tehnikalaryny netijeli peýdalanmaklary, olaryň hünär derejesiniň ýokarlandyrylmagy hem-de bu ugurda öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi babatda ähli zerur tagallalaryň görülmegi hakynda degişli ýolbaşçylara birnäçe tabşyryklary berdi.
Soňra milli Liderimiz görkezme taktiki-t-lim beriş türgenleşigine gatnaşyp, bu ýerde ýaýbaňlandyrylan çäreleri synlady.
Bu ýerde we ýurdumyzyň beýleki goşungalalarynyň çäklerindäki okuw merkezlerinde geçirilen harby türgenleşiklere syn etmek göni aragatnaşyk arkaly ýola goýuldy.
Watan goragçylarynyň öňünde durýan wezipeler, hemişe ýokary derejedäki söweşjeň taýýarlygy gazanmak ugrunda geçirilýän yzygiderli türgenleşiklerden, dürli ot açyş ýaraglarydyr harby tehnikalara, söweşjeň uçarlara ussatlyk bilen erk etmek endiklerini kämilleşdirmekden, dürli şertlerdäki tabşyryklary ýerine ýetirmek üçin berk beden taýýarlygyny gazanmakdan ybarat bolup durýandygyny bellemeli. Watan goragçylary islendik pursatda öňde goýlan wezipelere üstünlikli amal etmek maksady bilen, söweşjeň taýýarlyk derejelerini yzygiderli ýokarlandyrýarlar, dürli söweşjeň enjamlara, harby tehnikalara kämil derejede ussatlyk bilen erk etmegi başarýarlar. Şeýle hem olar dürli şertlerde islendik wezipeleri ýerine ýetirmek üçin zerur bolan beden taýýarlyklaryny üpjün edýärler.
Türkmenistanyň Döwlet serhet gullugynyň şahsy düzümi şu günki geçirilýän görkezme söweş-taktiki hereketlerine gatnaşýarlar. Olar kämil derejedäki sowutly söweş tehnikalarynda söweş tertibini ýaýbaňlandyrýarlar. Häzirki wagtda Serhet goşunlarynyň düzümine häzirki zamanyň iň kämil harby tehnikalary gelip gowuşýar. Bu harby tehnikalar pulemýotlardan nyşanalara dürs ot açýarlar. Bu harby tehnikalary dürli tebigy şertlerde döwlet serhedimiziň ygtybarly goragyny üpjün etmekde örän ähmiýetlidir.
Serhet goşunlarynyň bölümleri wezipäni üstünlikli ýerine ýetirip, ot atyş sepgidinden çykýarlar. Dünýäniň iň kämil harby tehnikalary we sowutly awtoulaglary bolan bu tehnikalar, kuwwatlylygy, hereket tizlikleri we ýokary geçirijiligi bilen tapawutlanýar hem-de eziz Watanymyzyň dürli geografik şertlerinden geçýän Döwlet serhedimiziň ygtybarly goragyny üpjün etmekde netijeli ulanylýar.
Söweşjeň hereketleri ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň howa hüjüminden goranmak goşunlary dowam edýärler. Bu ýerde ýörite uçar nyşanlary asmana uçurylýar. Howadaky 1-nji uçar nyşany häzirki döwürde dünýä ýüzünde iň kämil hasaplanylýan döwrebap asmana atyjy raketa toplumy bilen ýok edilýär.
Ýeri gelende aýtsak, asmana atyjy raketa toplumy Mary welaýatynyň çäginde ýerleşýän harby-taktiki söweşjeň dolandyryş meýdanynda ýaýbaňlandyrylan söweşjeň hereketlerde hem netijeli ulanylýandygyny, onuň hem “Türkmen Älem-52oE” aragatnaşyk hemrasy arkaly göni aragatnaşykda görkezilýändigini bellemeli.
Deňiz tälim meýdanynda gämi urgy toparlary Hazar deňzimiziň araçäklerini şertli garşydaşdan goramak üçin, söweş atyşyklaryny geçirýärler. Deňiz tälim meýdanynda geçirilýän türgenleşigiň barşynda Harby-deňiz güýçleriniň we Serhet goşunlarynyň gämi urgy toparlary, deňiz-pyýada bölünmeleri, howa hüjüminden goranyş bölümleri hem-de raketa goşunlary we artilleriýa bölümleri deňiz araçäklerine aralaşan şertli toparlary ýok etmek üçin bellenen çäklerde ýaýbaňlanyp zarba urgularyny geçirdiler. Bellenen wagtda ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Harby-howa güýçleriniň we howa hüjüminden goranmak goşunlarynyň MIG-29 kysymly söweşjeň uçarlary howa söweşini alyp bardylar. Häzirki wagtda tehniki taýdan üpjünçiligine aýratyn üns berilýän ýurdumyzyň Harby-howa güýçleri Türkmenistanyň deňiz çäkleriniň we guryýer serhediniň howa giňişligini ygtybarly goraýar.
Howa giňişliginde «Su-25» kysymly söweşjeň uçarlary dürli çylşyrymly hereketleri amala aşyryp, asman giňişliginde howa söweşini ýerine ýetirdiler. Şertli howa söweşiniň barşynda MIG-29 söweşjeň uçarlary hüjüm edip, ýokary derejedäki taktiki emelleri görkezdiler.
Söweş hereketleri alnyp barlanda, artilleriýa ýaraglary söweşe ilki başlap, garşydaşa uly zyýan ýetirmek bilen, pyýada we tank goşunlarynyň şowly hüjüm etmeklerine amatly şertleri döredýär. Şonuň üçin hem artilleriýa ýaraglarynyň nyşana dürs urup, ony hatardan çykarmagy örän möhümdir. Özi ýöreýän artilleriýa desgalary bu wezipä abraý bilen hötde gelýärler. Bu kuwwatly artilleriýa desgalary nyşanalary hatardan çykarmakda ussatlyk görkezýär.
Guryýer goşunlary garşydaşyň guryýer toparlanyşynyň urgularyny serpikdirmek, eýeleýän etraplaryny we serhetlerini saklamak, güýç bilen giren goşunlary derbi-dagyn etmek üçin şertleri döretmek we olary ýeňlişe sezewar etmek üçin niýetlenendir. Guryýer goşunlarynyň iň kuwwatly harby tehnikalary bolan T-72 kysymly kuwwatly tanklar ot açyş sepgidini eýelemek üçin okgunly hereket edýärler. T-72 kysymly kuwwatly tanklar hereketiniň dowamynda öňdäki nyşanalara garşy ot açýarlar.
Häzirki zaman söweşi tanklary, artilleriýany hem-de beýleki kuwwatly söweş tehnikalary ulanmak bilen, oňa gatnaşýan ähli goşunlaryň birleşdirlen güýçleri bilen alnyp barylýar.
Kuwwatly tanklar ot açyş sepgidine gelenlerinden soňra, öňdäki nyşanalara pulemýodyndan ot açýar. Tanklar birlikde zalp bilen ot açýarlar hem-de nyşanalary bellenen araçäkde hatardan çykarýarlar.
Soňra Bereket goşungalasynyň türgenleşik merkezinde kuwwatly T-72 tanklaryň söweş hereketleri geçirilýär. Bu ýerde alnyp barylýan söweşjeň harby hereketler “Türkmen Älem 52oE” milli aragtanaşyk hemrasynyň üsti bilen wideo aragatnaşyga çykarylýar.
Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Bereket goşungalasynda ýerleşýän okuw-türgenleşik merkezinde Guryýer goşunlarynyň esasy urgy güýji bolan tankçylar bölünmeleri özleriniň söweş ussatlygyny görkezýärler. Tankçylyk bölünmeleri batalýonlaýyn, rotalaýyn we wzowdlaýyn ýaýbaňlanyş sepgitlerinde özara sazlaşykly hereketleri ýerine ýetirdiler.
Guryýer goşunlarynyň howa hüjüminden goranmak goşunlarynyň düzümindäki harby tehnikalary ot atyş gönükmesini ýerine ýetirmek üçin bellenen sepgide tarap hereket edýärler.
Garşydaşyň pes belentlikden uçýan uçarlaryny we garşydaşyň howa nyşanalaryny ýok etmek üçin niýetlenen Guryýer goşunlarynyň asmana atyjy raketa toplumlary ot atyş orunlaryny eýeläp, bellenen aralykdaky nyşanalara garşy ot açýar. Nyşanalar mergenlik bilen hatardan çykarylýar.
Dolandyryş nokadynyň öňünde BMP-2 söweş tehnikalary ýörite goýlan nyşanalara garşy ot açmagyny dowam edýär. BMP-2 kysymly pyýada goşunyň söweş tehnikasyna erk edýän harby gullukçylar ot açyş urgusy bilen nyşanany hatardan çykaryp, öz ussatlyklaryny görkezdiler.
Milli goşunyň söweşjeň taýýarlygynyň duýdansyz gözden geçirişiň barşynda şertli duşmany ýok etmek boýunça ýaýbaňlandyrylan söweş hereketleri Serhetabat goşungalasynda hem ýaýbaňlandyryldy. Bu ýerde motoatyjy bölümeler tarapyndan geçirilýän söweşjeň hereketler wideoaragatnaşyk arkaly alnyp görkezildi.
Raketa goşunlary we artilleriýa bölünmeleri şertli garşydaşy ýitgä sezewar etmek hem-de amatsyz ugra ýaýbaňlanmaga mejbur etmek maksady bilen,olaryň hereket edýän hatarlaryna netijeli urgy geçirýärler. Bu ýerde hem häzirki döwürde goşun bölümlerinde iň kämil hasaplanylýan asmana atyjy raketa toplumy arkaly nyşanalara ot açyş geçirildi.
Zynjyrly mina germewleýji söweş meýdanlarynda topragyň içinde nikaplama bilen ýa-da topragyň üstünde nikaplamazdan mehanizmleşdirilen tanka garşy minalary gurnamak üçin niýetlenendir. Onuň söweş toplumynda 208 sany mina bar. Söweş hasabaty 3 adamdan ybarat bolan bu mina goýujy maşynyň, 1 metr çuňluga çenli mina goýmaga ukyby bar.
MT-12 kysymly 3 topdan ybarat tanka garşy wzwody amatly ot açyş meýdançasyny eýelemek üçin edýän hereketi gury ýerde agdyklygy gazanmakda ähmiýetlidir. Şol nukdaýzanardan şertli garşydaşyň tanklaryna garşy göreşmek hem-de ony hatardan çykarmak üçin, esasy güýçleriň jemlenen ugurlarynda tanka garşy ätiýaç döredilýär.
Tanka garşy wzwody öňdäki nyşanalar boýunça jemlenen ot açyşyny urgusyny amala aşyrdylar. MT-12 tanka garşy wzwodynyň täsirli ot atyş urgulary netijesinde, türgenleşik meýdanyndaky bellenen nyşanalar hatardan çykarylýar.
Görkezme söweşjeň-taktiki tälim beriş türgenleşigiň barşynda guryýer goşunlarynyň granat atyjylary hem söweş ussatlyklaryny görkezmek üçin geldiler. Häzir goranyşyň öňdäki hatarynda ýerleşen granat atyjylar ot atyşy başlarlar. Ilki bilen tanka garşy granat atyjydan ot açylýar. Ot atyşyň netijesinde nyşana ýok edilýär.
Goranyş söweşi alnyp barlanda, goranyşyň öňdäki çägini böwsüp geçen şertli garşydaşyň tanklaryny we sowutly tehnikalaryny serpikdirmek üçin niýetlenen tanka garşy ätiýajyň düzüminde RPG-7 we AGS-17 kysymly granat atjylaryň hereketi zerur bolup durýar .Olaryň bellenen nyşana dürs urmaklary netijesinde nyşanalar hatardan çykarylýar.
Raketa goşunlary we artilleriýanyň reaktiw söweş maşynlaryndan zalp bilen ot açylýar. Olar uly çuňlukdaky şertli nyşanalar boýunça ot açmaklygyny dowam etdirýär.
Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň artilleriýa bölümçeleri söweş tehnikalarynda şertli garşydaşyň ot açyş sepgitlerine yzygiderli ot açyş zarbasyny geçirýär. Olaryň hereket edýän ugry boýunça reaktiw artilleriýa tehnikalaryndan yzygiderlilikde urgy geçirilýär.
Şeýle hem şertli minaly meýdançada howpsuzlandyryş toplumy bilen pyýada geçelge ýasalýar. Munuň özi pyýada goşunlaryň bökdençsiz hereketini üpjün etmek üçin niýetlenendir.
Milli goşunymyzyň himiýa düzümleriniň häzirki döwürde iň kämil hasaplanylýan ot zyňyjy harby tehnikasy herekete girizilýär. Ol şertli garşydaşyň ýeňil sowutlanan tehnikalaryny hatardan çykarmak, kerpiç-beton bukalgalary ýok etmek üçin niýetlenendir.
Söweş hereketleri alnyp barlanda minaly meýdanlarda partladyş usuly bilen geçelgeleri açmak üçin niýetlenen minasyzlandyryjy gural, partlamak usuly bilen hereket edýän goşunlarymyzyň bölünmelerine geçelge döredýär. Bu gurala erk edýän harby gullkçylar öz usatlyklaryny görkezýärler.
Söweşjeň ýagdaýa ýakyn harby hereketleriň barşynda motoatyjy bölünmeleriň hereketini goldamak zerurlygy ýüze çykýar. Şu maksat bilen artilleriýa topy, howa partlamasyny amala aşyrmak bilen ot atyş wezipesini ýerine ýetirýär. Söweşjeň hereketleri alnyp barlanda artilleriýa ýaraglary şertli garşydaşa uly zyýan ýetirmek bilen, pyýada we tank goşunlarynyň amatly hüjüm etmekleri üçin zerur şertleri üpjün edýär. Şonuň üçin artilleriýa ýaraglarynyň nyşana dür urup, ony hatardan çykarmagy örän möhümdir.
Ýörite maksatly toparlaryň mergenleri öz goşunlarymyzyň söweş hereketleriniň howpsuzlygyny üpjün etmek we şertli garşydaşyň esasy güýçlerini ýok etmek üçin, şertli garşydaşy aňladýan nyşanalar boýunça mergenlik bilen ot açýarlar. Ýörite maksatly toparlar hereket edende, öňde goýlan wezipäni birkemsiz ýerine ýetirmek üçin mergenlere möhüm orun degişlidir.
Türkmenistanyň Goranmak ministrliginiň, Milli howpsuzlyk ministrliginiň, Içeri işler ministrliginiň hem-de Döwlet Serhet gullugynyň ýörite maksatly bölümleri dessin hereket bilen zabt etmek, taktiki ot açyş emellerini ýerine ýetirmek, söweş hereketlerde özara penalamak we dolandyrmak boýunça hereketleri başarjaňlyk bilen alyp barýarlar. Ýörite maksatly topar, söweş hereketiniň sazlaşykly hem-de ussatly amala aşyrylmagyny gazanmak üçin aýgytly, çalasyn hereket edýärler.
Şunlukda harby tehnikalara we ýaraglara ussatlyk bilen erk etmekde has tapawutlanýan ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň harby gullukçylary özleriniň ussatlyk derejelerini yzygiderli ýokarlandyrýarlar. Munuň özi ýurdumyzyň jhli künjeklerinde ýaýbaňlandyrylan söweşjeň-harby hereketlerde has aýdyňlygy bilen ýüze çykdy. Bu bolsa Bitarap Türkmenistanyň goranmak häsiýetine eýe bolan Harby doktrinasynyň we ýurdumyzyň harby söweşjeň taýýarlygynyň ýokary derejede mynasypdygyny alamatlandyrýar. Munuň özi döylet Baştutanymyzyň tagallasy bilen, Türkmenistanyň Ýaragly Güýçleriniň goranyş ukybyny artdyrmaga gönükdirilen köpugurly harby özgertmeler üstünlikli amala aşyrylýandygynyň nobatdaky subutnamasydyr.
Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy, goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Watan goragçylarynyň mundan beýläk-de mukaddes harby borja we watançylyk kasamyna wepaly gulluk etjekdiklerine, olaryň ýurdumyzyň parahatçylygyny, asudalygyny, halkymyzyň abadan durmuşyny jan aýaman gorajakdyklaryna ynam bildirdi we tutuşlygyna goranyş häsiýetine eýe bolan Türkmenistanyň Harby doktrinasynyň yzygiderli berkidilmegi, ýurdumyzyň Harby we hukuk goraýjy edaralarynyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagy ugrunda döwletimiziň yzygiderli alada etjekdigini aýtdy.
Soňra Döwlet Baştutanymyz şu günki çärä gatnaşyjylara alyp barýan asylly işlerinde üstünlik arzuw edip, bu ýerden ugrady.
Dürli goşun bölümleriniň harby-taktiki hereketlerini gözden geçirmek dowam edýär.
Hindistan 1-2 Türkmenistan
Türkmenistanyň fubol boýunça ýygyndysy 2016-njy ýylda geçiriljek dünýä çempionatynyň saýlama oýunlarynyň ahyrky duşuşygynda Hindistanyň ýygyndysyny 2:1 hasabynda ýeňdi. Lakkadiw deňziniň gözel kenarynda ýerleşen Koçin şäherinde geçen duşuşygyň birinji ýarymy ýer eýeleriniň artykmaçlygy bilen tamamlandy. Duşuşygyň 26-njy minudynda öz derwezelerine bir topy goýberendiklerine garamazdan, bu şowsuzlyk ildeşleriimizi birjik-de ruhdan düşürmedi. Olar oýnuň gidişini öz ellerine alyp, garşydaşlarynyň derwezesine hüjümi güýçlendirdiler. Eýýäm ikinji ýarymyň başynda türkmen futbolçylarynyň aýgytly hüjümleri öz netijesini berdi. Oýnuň 48-nji minudynda Arslanmyrat Amanow hasaby deňlemegi başardy. Ildeşlerimiz munuň bilen kanagatlanman, depgini has hem güýçlendirdiler. Olaryň duşuşygyň 70-nji minudynda geçiren hüjümi netijeli tamamlandy. Türkmenistanyň ýygyndysyna ýeňiş getiren topy derwezä Serdaraly Ataýew geçirdi.
Şeýlelikde, 2018-nji ýylda geçiriljek dünýä çempionatynyň saýlama oýunlarynyň "D" toparynda çykyş eden Türkmenistanyň ýygyndysy geçiren 8 duşuşygyndan 13 utuk toplap, öz çykyş eden toparynda 3-nji orny eýeledi. Bu netijäniň ildeşlerimize 2019-njy ýylda geçiriljek Aziýanyň çempionatynyň geljek ýylda başlajak saýlama duşuşyklarynda çykyş etmäge hukuk berýänligine garamazdan, bu görkeziji bilen kanagatlanmak bolmaz. Çünkihormatly Prezidentimiziň Türkmenistanda sporty ösdürmek üçin edýän aladalary türgenlerimizi has ýokary netijeler görkezmäge borçly edýär. Bu saýlama duşuşyklaryň aýry-aýry oýunlarynda ildeşlerimiziň oňat mazmunly oýun görkezendikleri türkmen futbolçylarynyň netijelerini has ýokarlandyrjakdygyna ynam döredýär.
Berkakar Döwletiň Bagtyýarlyk Döwrüniň Ýyl Ýazgylary
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanda täze taryhy eýýamda amala aşyrylýan demokratik, durmuş-ykdysady we medeni özgertmeleri giňişleýin beýan edýän «Beýik özgertmeleriň ýyl ýazgysy» atly kitabyň 8-nji goýberilişi çap edildi.
Kitabyň içinden eriş-argaç bolup geçip, ondaky maglumatlaryň many-mazmunyny doly açyp görkezýän döwlet Baştutanymyzyň «Parahatçylygy, milletimiziň agzybirligini we jebisligini pugtalandyrmak Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründäki arzyly maksatlara ýetmek ugrunda ynamly öňe barýan halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşynyň hökmany şerti bolup durýar... Zähmetsöýer we zehinli türkmen halky islendik wezipeleri, hatda iň batyrgaý pikirlenmeleri durmuşa geçirmäge, islendik sepgitleri eýelemäge ukyplydyr... Biz näçe köp işleri amala aşyrsak, mähriban halkymyz şonça-da gowy durmuşda ýaşar, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň abraýy hem barha ýokarlanar» diýip aýdan sözleri kitabyň epigrafy bolup hyzmat edýär.
Täze neşirdöwlet Baştutanymyzyň öňdengörüjilikli syýasaty netijesinde, Türkmenistanyň soňky ýyllaryň dowamynda syýasy, ykdysady we durmuş ösüşinde ýeten belent derejelerini tassyklaýan anyk mysallar we sanlar getirilýän «Ýurdumyzyň ösüşiň belentliklerine tarap ynamly gadamlary» atly sözbaşy bilen başlanýar.
Kitapda milli Liderimiziň ýerine ýetirýän köptaraplaýyn işleri anyk mysallaryň kömegi bilen açylyp görkezilýär. Türkmenistanyň döwlet habarlar agentliginiň resmi maglumatlary esasynda ýurduň Mejlisiniň, Ministrler Kabinetiniň we Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň mejlisleri, milletiň Lideri tarapyndan geçirilen göni aragatnaşyk arkaly wideoşekilli we beýleki iş maslahatlary hakyndaky gysgaça maglumatlar kitapda çap edilipdir. Şeýle hem okyjylar Türkmenistanyň kabul edilen kanunlary, döwlet Baştutanymyzyň permanlary, kararlary we buýruklary bilen tanşyp bilerler.
Mälim bolşy ýaly, döwlet Baştutanymyz tarapyndan durmuşa geçirilýän ykdysady strategiýanyň öz öňünde goýýan esasy wezipesi - ýurdumyzyň dünýäniň ösen döwletleriniň derejesine çykmagyny tizleşdirmek maksady bilen, Türkmenistanyňsenagat,serişdeler, zähmet we intellektual kuwwatyny diwersifikasiýalaşdyrmak bolup durýar. Bu alnan ugur importuň ýerini tutýan we eksporta niýetlenen önümi çykarýan, gaýtadan işleýän iri önümçiligi döretmegi we bu işlere ýurdumyzyň işewürlerini çekmegi göz öňüde tutýar.
«Beýik özgertmeleriň ýyl ýazgysynda» ýangyç-energetika we ulag-aragatnaşyk toplumlarynda, dokma senagatynda, himiýa pudagynda, obasenagat toplumynda durmuşa geçirilýän giň gerimli taslamalar barada gürrüň berýän maglumatlar ýerleşdirilipdir.
Şeýle hem, okyjylar bilim we ylym ulgamlarynda durmuşa geçirilýän özgertmeler bilen giňişleýin tanşyp bilerler. Okuw-terbiýeçilik we ylmy-barlag işlerine iň täze tehnologiýalaryň, öňdebaryjy usullaryň we dünýäniň iň oňat tejribeleriniň ornaşdyrylmagy bu ulgamdaky özgertmeleriň esasyny düzýär. Ýurdumyzyň bilim ulgamynyň ösen döwletleriň derejesine çykmagy netijesinde ýaş nesillere bilim bermegiň hili üzül-kesil ýokarlandy, 2014-nji ýylyň iýun aýynda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Tehnologiýalar merkeziniň açylmagy bilen ylmyň we tehnikanyň dürli ugurlarynda barlaglar işeňňirleşdi.
Kitapda döwlet syýasatynyň medeni uguryna aýratyn orun berilýär. Hususan-da, onda türkmen jemgyýetiniň ruhy durmuşynyň baýlaşmagyna uly täsir edýän, özboluşly milli medeniýetini saklamaga we ösdürmäge gönükdirilen işler barada gürrüň berilýär.
Neşiriň sahypalarynda, özüniň dünýä jemgyýetçiligi bilen işjeň gatnaşyklary, söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmäge, ynsanperwer ulgamda hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga gönükdirilen parahatsöýüjilikli daşary syýasat strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirýän Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygy hem beýan edilýär. Döwlet Baştutanymyzyň daşary ýurt saparlary we daşary ýurt döwletleriniň ýolbaşçylarynyň ençemesi bilen Türkmenistanda geçen ýokary derejeli gepleşikleri baradaky mysallar , «açyk gapylar» syýasaty netijesinde ýurdumyzyň halkara derejesinde abraýynyň, ähmiýetiniň we täsiriniň yzygiderli ösýändigini tassyklaýar.
«Beýik özgertmeleriň ýyl ýazgysy»kitabynyň nobatdaky goýberilişinde getirilen maglumatlaryň habar taýdan doly, anyk we az sözli bolmagy onuň ylmy-öwredijilik we amaly ähmiýetini kesgitleýär. Türkmen we rus dillerinde aýratyn kitap bolup çap edilen bu neşir, Türkmenistanyň Prezidentiniň arhiwiniň baş hünärmenleri tarapyndan çapa taýýarlanyldy.
Türkmen Türgenleri Dopinge Garşy
Geljek ýyl Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunçaV Aziýa oýunlarynyň geçirilmeli ýeri bolan Aşgabadyň Olimpiýa şäherjiginde, dopinge garşy göreş boýunça maslahat geçdi. Gadagan edilen derman serişdelerine garşy Bütindünýä guramasy (WADA) tarapyndan gozgalan wajyp meseleleri ara alyp maslahatlaşmaga öňdebaryjy türkmen türgenleri we olaryň tälimçileri gatnaşdylar.
Maslahat 5 müň tomaşaça niýetlenen Söweş sungatlary sport toplumynda geçdi. Aziada 2017-niň Ýerine ýetiriji komitetiniň (maslahatyň guramaçysy), Milli olimpiýa komitetiniň wekilleri, Türkmen döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň, Türkmenistanyň Milli sport we syýahatçylyk institutynyň sport lukmançylygy kafedrasynyň alymlary we mugallymlary bu mesele boýunça çykyş etdiler.
WADA tarapyndan tassyklanan we täzelenen, gadagan edilen doping serişdeleriniň sanawy maslahata gatnaşanlaryň dykgatyna hödürlendi. Bu serişdeler türgenlere kömek etmän, eýsem-de bolsa olaryň saglygyna düzedip bolmajak derejede zeper ýetirýär. Ýöriteleşdirilen derman serişdeleriniň zyýanly täsiri netijesinde, ýaş we geljegi uly bolan türgenleriň biygtyýar ýagdaýda sport bilen meşgullanmagy bes etmeli bolandyklary barada mysallar kändir. Onuň üstesine hem doping ulanmakda tutulan türgen diňe bir ýaryşdan çykarylman, çykyş edýän milli ýygyndysyna hem gara getirýär. Şeýle türgenler birnäçe ýylyň dowamynda halkara derejesindäki dünýä we Aziýa çempionatlary, Olimpiýa oýunlary we beýlekiler ýaly iri ýaryşlara gatnaşmakdan mahrum edilip biliner.
Şeýle hem ýurdumyzda Milli Liderimiziň «Bedenterbiýe we sport hakyndaky» kanunyna laýyklykda, gadagan edilen derman serişdeleriniň ulanylmagyna garşy düýpli iş geçirilýänligi nygtaldy. Türkmen türgenleri, tälimçileri we lukmanlary hemişe sportuň adalatly bolmagynyň tarapdary bolupdylar hem-de mundan beýläk hem, şol sanda Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlarynda ýeňiş gazanmagy göz öňünde tutmak bilen,özleriniň abraýynyň mynasyp derejede bolmagyny üpjün ederler.
Apreliň ahyrynda Olimpiýa şäherjiginde Aziada-2017-niň Guramaçylyk komitetiniň nobatdaky maslahaty bolar. Maslahatda ilkinji nobatda garalmaly meseleleriň arasynda 2017-nji ýylyň oýunlaryna türkmen türgenleriniň taýýarlygy, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini guramak, meýletinçiler hereketi we köp sanly beýleki meseleler bar.
Türkmen Taekwondoçylarynyň Gazanan Medallary
Türkmen Taekwondoçylarynyň Gazanan Medallary
http://www.turkmenhabargullugy.com/gallery_photo.php?pg_id=2879
http://www.turkmenhabargullugy.com/gallery_photo.php?pg_id=2879
Türkmen Türgenleri Aziýanyň Iň Gowy Toparlarynyň Üçlüginde
Gazagystanyň Almaty şäherinde taekwondo boýunça ýetginjekleriň we ulularyň arasynda gepçirilen Aziýanyň VIII çempionaty tamamlandy. Onda biziň türgenlerimiz 20 medal eýeläp, ýokary ussatlygyny nobatdaky gezek äşgär etdiler. Gazanylan medallaryň 4-si altyn, 6-sy kümüş we 10-sy bürünç medallardyr. Bu üstünlik Türkmenistanyň ýygyndysyna umumy komandalyk bäsleşikde üçünji ýere düşmäge mümkinçilik berdi.
Ozal habar berlişi ýaly, bäsleşiklere 17 ýurtdan türgenleriň 1500-e golaýy gatnaşdy. Ýetginjekleriň arasynda taekwondo ýaryşlaryny wagyz etmek we ony ösdürmek maksady bilen, Aziýanyň bu gezekki çempionatynyň guramaçylary onuň maksatnamasyna 11-13ýaşdaky toparlary girizdiler. Ozallar bu ýaryşlara 14 ýaşly ýetginjekler girizilýärdi. Bu bolsa bäsleşiklere gatnaşýanlaryň dürli agram derejelerine we sanawyna oňyn täsinini ýetirdi. Indi toparlaryň hersinden iki türgen bäsleşige göýberilýär.
Türkmen taekwondoçylarynyň ýetginjekler toparynyň düzüminde Marydan Orazmyrat Çaryýewiň bardygyny bellemeli. Ol bäsleşigiň bäş görnüşi boýunça medallar ugrunda güýç synanyşdy. Olaryň her birinde üstünlikli çykyş edip, ol final ýaryşlaryna çykdy. Netijede O.Çaryýew 3 altyn, 2 kümüş baýraklara mynasyp bolldy. Munuň özi Aziýa çempionatyna gatnaşyjylaryň arasynda iň gowy netijedir.
Ol ITF görnüşi boýunça güýçli taekwondoçy derejesini tassyk etdi. 2014-nji ýylda Nepalda geçirilen geçen gezekki birinjilik ugrundaky yklym ýaryşynda O.Çaryýew bir altyn, üç kümüş we bir bürünç medallara mynasyp boldy. Bu bolsa oňa Aziýanyň absolýut çempiony diýen derejäniň berilmegini şertlendirdi. Almatyda gepçirilen bäsleşiklerde bu türgen baýraklar boýunça görkezijilerini has-da gowulandyrdy.
Orazmyrat 57 kilograma çenli agaram derejede “şahsy bäsleşik”, “şahsy tuli” (toplumlaýyn maşklar) we “özüňi goramagyň usullary” ýaly görnüşler boýunça ýaryşyň ýokary münberine çykdy. Ol tuli boýunça toparlaýyn bäsleşiklerde kümüş medala mynasyp boldy. Bu türgen şonda Rahat Atanyýazow, Orazmuhammpet Ussaýew, Serdar Gurtgeldiýew we Batyr Annaýew bilen bilelikde çykyş etdi.
Türkmenistanly türgen R.Atanyýazow hem altyn medala mynasyp boldy. Marynyň 26-njy umumy bilim berýän mekdebiniň okuwçysy 45 kilograma çenli agaram derejede şahsy bäsleşikde ýeňiş gazandy. Şonda ol Gazagystanyň ýygyndysynyň wekilleri bilen güýç synanyşdy. Ýaryşyň tomaşaçylarynyň öz türgenlerine hemmetaraplaýyn goldaw bermekleri ýeňiş gazanmaga şert döretmedi. Türgen türkmen taekwondoçysynyň aýgytly we örän ýerlikli hereketlerine garşy durup bilmedi. Netijede ildeşimiz ýeňiş gazandy.
Aziýa çempionatynda ýurdumyzyň ýygyndysynyň baýraklara mynasyp bolmagynda Mähri Agaýewanyň hem goşandy bar. Ol geçirilen bäsleşiklerde iki kümüş we iki bürünç medallary eýemelegi başardy. Mary welaýatynyň türgeni şahsy bäsleşiklerde we özüňi goramak usulynda ikinji orna, toplumlaýyn maşklarda we ýörite tehnikalary ýerine etirmekde (ýokarlygyna bökülýän pursatda urgy geçirmek) üçünji orna mynasyp boldy.
Ulularyň arasynda geçirilen dürli şahsy bäsleşiklerdpe harby gullukçy Annamyrat Goşanyýazow iki kümüş medala, 17 ýaşly Goşanyýaz Durdyýew bir kümüş we bir bürünç medala, Türkmen döwlet medeniýet institutynyň talyby Gaýgysyz Atabaýew iki bürünç medala mynasyp boldular. Şeýle hem türkmen türgenleri toparlaýyn bäsleşikleriň netijesinde işjeň hereket edip, bürünç medallara mynasyp boldular. Şonda türgen Wepa Öwezow hem hormat münberine çykdy. W.Öwezow 50 kilograma çenli agram derejede geçirilen şahsy bäsleşiklerde üçünji orna mynasyp boldy.
Ýetginrjekleriň ikisi, aşgabatly Serdar Gurtgeldiýew toparlaýyn maşklarda tapawutlandy. Balkan welaýatyndan Orazmuhammet Ussaýew hem 51 kilograma çenli agram derejede geçirilen bäsleşikde üstün çykdy. Olaryň ikisi hem ýaryşyň bürünç medallaryna mynasyp boldular.
Milli taekwondo federasiýasynyň başlygy M.Rozyýewiň pikirine görä, Gazagystanda gepçirilen yklymlaýyn derejedäki bäsleşikler türkmen türgenleriniň ussatlyk derejesiniň ýokarlanandygyny aýdyňlygy bilen görkezdi. Aziýanyň Nepalda geçirilen bäsleşiginde türkmen türgenleri 15 medala, bu gezekki ýaryşdarda bolsa 20 medala mynasyp boldular. Ýöne M.Rozyýewiň aýtmagyna görä, ýaryşyň bu gezekki netijeleri ITF görnüuşi boýunça taekwondonyň sazlaşykly ösýän türkmen mekdebi üçin bu görkeziji aňrybaş çäk däldir.
Türkmen türgenleri ýaryşyň bu görnüşi boýunça ýetginjekleriň we weteranlaryň arasynda şu ýylyň awgustaýynda Italiýada geçiriljek dünýä çempionatyna taýýarlyk görýärler. Milli ýygyndy toparyň düzümi şu ýylyň aprel aýynyň ortalarynda Balkan welaýatynyň merkezinde geçiriljek ýurdumyzyň çempionatynyň netijeleri boýunça kesgitlener.
Türkmenistanyň Prezidenti “ARETI” Kompaniýasynyň Ýolbaşçysyny Kabul Etdi
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow Russiýanyň “ARETI” kompaniýasynyň ýolbaşçysy Igor Makarowy kabul etdi.
Özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ýagdaýyny we ony has-da ösdürmegiň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilik üçin çuňňur hoşallyk bildiren myhman Russiýanyň işewürleriniň, hususan-da, onuň ýolbaşçylyk edýän kompaniýasynyň Türkmenistan bilen netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmäge uly gyzyklanma bildirýändigini aýtdy. Türkmenistan ykdysady ösüşiniň depginleri boýunça dünýäniň öňdebaryjy ýurtlarynyň biri bolup durýar.
Soňky döwürde yzygiderli geçirilýän bilelikdäki işewürler maslahatlary, işewür duşuşyklary we gepleşikleri, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-rus toparynyň ýanynda söwdany we maýa goýumlaryny goldamak baradaky ýokary derejeli toparyň döredilmegi özara gyzyklanmanyň subutnamasydyr. Şol toparyň birinji mejlisi ýakynda Aşgabatda geçirildi.
Milli Liderimiz Türkmenistanyň netijeli halkara hyzmatdaşlygyny hemmetaraplaýyn giňeltmäge taýýardygyny belläp, “açyk gapylar” syýasatyny amala aşyrýan ýurdumyzyň daşary ýurt kompaniýalaryndan, ilkinji nobatda, özlerini ygtybarly, üstüne alan borçnamalaryna ygrarly hyzmatdaşlar hökmünde görkezen kompaniýalardan gelip gowuşýan täze teklipleri uly gyzyklanma we üns bilen öwrenýändigini aýtdy.
Duşuşygyň barşynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we “ARETI” kompaniýasynyň ýolbaşçysy özara bähbitli täze bilelikdäki taslamalary amala aşyrmagyň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşdylar.
Sport ulgamy, hususan-da, 2017-nji ýylda Aşgabatda geçiriljek Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlarynyň öňüsyrasynda möhüm ähmiýete eýe bolýan, şeýle hem Türkmenistanyň dünýä ölçeglerine laýyk gelýän täze döwrebap welotrekde welosport boýunça dünýä çempionatyny geçirmek baradaky teklip söhbetdeşligiň aýratyn meselesi boldy.
Öz döwründe Aşgabatda guralan ilkinji welosiped ýörişine gatnaşan myhman hut hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hereketini wagyz etmek boýunça geçirýän uly işlerine haýran galýandygyny aýdyp, her ýyl “Sagdynlyk we bagtyýarlyk” şygary astynda biraýlygyň hem-de umumymilli Spartakiadanyň geçirilmeginiň, şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň şahsy göreldesiniň türkmen ýaşlaryny sport bilen meşgullanmaga, sagdyn durmuş ýörelgesine eýermäge ruhlandyrýandygyny belledi.
Milli Liderimiziň ozal beren görkezmeleriniň we tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada habar bermek bilen, Igor Makarow hormatly Prezidentimize bildirýän uly ynamy üçin hoşallyk bildirdi hem-de ýolbaşçylyk edýän holdinginiň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe üstünlikli amala aşyrylýan giň gerimli özgertmelere işjeň gatnaşmak bilen, geljekde hem öz üstüne alan borçnamalaryny abraý bilen ýerine ýetirjekdigine ynandyrdy.
Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we “ARETI” kompaniýasynyň ýolbaşçysy birek-birege hoşniýetli arzuwlary aýdyp, özara gyzyklanmany hem-de köp ýyllaryň dowamynda toplanan bilelikde işlemegiň oňyn tejribesini nazara almak bilen guralýan netijeli hyzmatdaşlygyň dowam etjekdigine ynam bildirdiler.
Daşoguz Şäheri 2016-njy Ýylda Arkalaşygyň Medeni Paýtagty
Daşoguz Şäheri 2016-njy Ýylda Arkalaşygyň Medeni Paýtagty
http://www.turkmenhabargullugy.com/gallery_photo.php?pg_id=2863
http://www.turkmenhabargullugy.com/gallery_photo.php?pg_id=2863
Daşoguz Şäheri 2016-njy Ýylda Arkalaşygyň Medeni Paýtagty
Daşoguz welaýatynyň merkezinde bu şähere 2016-njy ýylda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Medeni paýtagty diýen derejäniň berilmeginiň çäklerinde guralýan çärelere badalga berildi.
Türkmenistan indi ikinji gezek Arkalaşygyň medeni paýtagty hökmünde özüniň gadymy taryhyny, medeniýetini, oňyn ösüşiň ýolunda häzirki döwürde ýeten derejesini äşgär etmäge mümkinçilik aldy.
Mälim bolşy ýaly, 2012-nji ýylda şeýle dereje Mary şäherine berildi. Ol ýerde Arkalaşygyň çäklerinde halklaryň dost-doganlyk gatnaşyklarynyň pugtalanýandygyny, medeni hyzmatdaşlygyň ösdürilýändigini alamatlandyran giň möçberli çäreler uly üstünliklere beslenipdi. Şonda GDA başlyklyk ediji ýurdumyzyň paýtagtynda bu döwletara birleşiginiň döwletleriniň baştutanlarynyň Geňeşinde medeniýet ulgamynda GDA-nyň möhüm taslamalaryna girýän “Arkalaşygyň Medeni paýtagty” Döwletara maksatnamasy hakyndaky Düzgünnama tassyklandy.
2016-njy ýylda Daşoguz şäherine Arkalaşygyň medeni paýtagty diýen derejäni bermek hakyndaky çözgüt 2015-nji ýylyň oktýabrynda GDA döwetleriniň baştutanlarynyň Geňeşinde kabul edildi. Gadymy türkmen şäherine hormatly derejäniň berilmegi köp asyrlaryň dowamynda özara medeni gatnaşyklar ulgamynda ýurdumyzyň müňýyllyklara uzap gidýän şöhratly taryhynyň ähmiýetini alamatlandyrýan şanly wakadyr. Şeýle hem Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň ählumumy parahatçylygy pugtalandyrmak, ynsanperwerlik hyzmatdaşlygyny ösdürmek, baý taryhy-medeni mirasyny geljek nesillere ýetirmek babatda alyp barýan işleriniň ykrar edilýändiginiň nobatdaky subutnamasydyr.
2016-njy ýylda Arkalaşygyň medeni paýtagty hökmünde yglan edilen Daşoguzda geçirilmegi meýilleşdirilen çäreleriň Mirasa sarpa goýmak, Watany özgertmek ýylyna gabat gelmeginde çuňňur many bar. Hormatly Prezidentimiz milli medeniýetimiziň iň gowy däpleriniň ösdürilmegi we olaryň geljek nesillere geçirilmegi bilen baglanyşykly meselelere aýratyn ähmiýet berýär. Bu ýörelgeleriň durnukly häsiýete eýe bolmagy netijesinde olar dünýä medeniýetiniň taryhynda görnükli orun eýeleýär. Milli ruhy-medeni gymmatlyklaryň we däp-dessurlaryň aýawly saklanmagy, olaryň hemmetaraplaýyn öwrenilmegi we ösdürilmegi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuş ulgamyny nazarlaýan we türkmen jemgyýetiniň gülläp ösmegine, onuň ruhy, aň-bilim mümkinçilikleniň ýokarlanmagyna gönükdirlen döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýar.
Ýurdumyzda dünýä halklary bilen köpugurly medeni gatnaşyklaryň ösdürilmegine, milli taryhy-medeni mirasyň giňden wagyz edilmegine uly üns berilýär. Munuň özi “Arkalaşygyň medeni paýtagtylary” Döwletara maksatnamasynyň işjeň durmuşa geçirilmegini şertlendirýär. Ýurdumyzyň sebitlerinde döredijilik mümkinçilikleriniň kämilleşdirilmegini, şu esasda örän baý, dürli görnüşli ynsanperwer çäreleriň guralmagyny şertlendirýär we olaryň häzirki döwürde özygtyýarly döwletleriň özboluşly medeniýetleriniň arasynda dowam edýän taryhy, medeni gatnaşyklara esaslanýar.
Türkmenistan GDA assosirlenen agza bolmak bilen, Arkalaşygyň çäklerinde açyklyk we deňhukukly esasda guralýan gatnaşyklara ygrarlydygyny äşgär edýär. Daşoguzda geçirilýän bu dabaralar munuň aýdyň subutnamasydyr. Oňa gatnaşmak üçin ýurdumyzyň demirgazyk welaýatyna GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň, GDA gatnaşyjy döwletleriň ynsanperwerlik hyzmatdaşlygynyň Döwletara gaznasynyň, şol döwletleriň medeni ulgamlarynyň ýolbaşçylary hem-de wekilleri, žurnalistler, Arkalaşygyň ýurtlarynyň sungat ussatlary hem-de döredijilik toparlary geldiler.
Daşoguzyň Ruhyýet köşgüniň öňündäki meýdançada baýramçylyk ýagdaýy emele geldi. Dabaranyň geçirilýän ýerinden şäheriň keşbi has-da gözel görünýär. Örän belent sütünde Türkmenistanyň Döwlet baýdagy pasyrdaýar, onuň ýanynda türkmen eposynyň gahrymany Göroglynyň ýadygärligi ýerleşýär. Bu ýerde ýerli ýörelgelere mahsus şekiller bilen bezelen gündogar äheňindäki desgalar halkymyzyň taryhy pursatlaryny janlandyrýar. Munuň özi şöhratly taryhymyzyň we Watanymyzyň häzirki ajaýyp döwrüniň, milli medeniýetiň özboluşly sazlaşygyny emele getirýär.
Ruhyýet köşgüniň ýanynda Köneürgenjiň orta asyr ýadygärlikleriniň şekilinde janlandyrylan binagärlik bölümleri ýerleşdirildi. Olaryň her birinde türkmen halkynyň baý dessurlary, medeni mirasy we sungaty barada gürrrüň berilýär. Bu ýerde guralan sergide senetkärlik däpleri, milli lybaslar, ýüpek matalar, halylar, haly we zergärçilik önümleri, dürli küýzeler, halk saz gurallary, milli aşhananyň tagamlary görkezilýär.
Myhmanlara keçe taýýarlamagyň, saz gurallaryny ýasamagyň, haly dokmgyň, keşde çekmegiň hem-de halk senetkärleriniň aýratynlyklary görkezilýär.
Aýratyn bölümde türkmen topragynda bitýän dermanlyk ösümliklerden taýýarlanylan serişdeler görkezilýär. Şeýle hem bu ýerde döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri” atly kitaby goýlupdyr. Dermanlyk ösümliklerden taýýarlanylan çaýdan myhmanlar höwes bilen dadyp gördüler.
Ähli ýerde milli sazlar ýaňlanýar we özboluşly ruhy ýokary göteriliş duýulýar. GDA gatnaşyjy döwletleriň we biziň ýurdumyzyň baýdaklary pasyrdaýar.
Dabara gatnaşyjylaryň öňünden bu gezekki dostluk baýramçylygyna gatnaşýan ýurtlaryň köpsanly wekilleri milli lybaslarynda dabaraly ýöriş bilen geçip gidýärler.
Myhmanlara duz-çörek hödür edilýär. Dabara gatnaşyjylaryň öňünde welaýatyň döredijilik toparlary aýdym-sazly çykyşlary ýaýbaňlandyrdylar. Olarda döwürleriň we nesilleriň arabaglanyşygy, türkmen halkynyň pederlerimiziň medeni gymmatlyklaryna bolan aýawly çemeleşmeleri äşgär duýulýar. Ruhyýet köşgüniň eýwanynda dabara gatnaşyjylary halk sazlarynyň däplerini dowam etdirijiler bolan ýaşajyk dutarçylar gaşyladylar. Bu ýerde dessançylyk däbi köp asyrlaryň dowamynda şöhrat gazandy.
Dabara gatnaşmak üçin Ruhyýet köşgüne gelenleriň hatarynda Türkmenistanyň Medeniýet ministrliginiň, jemgyýetçilik guramalaryň ýolbaşçylary hem-de wekilleri, medeniýet we sungat işgärleri, žurnalistler, hormatly ýaşulular we talyp ýaşlar bar.
Bu ýere ýygnananlar Türkmenistanyň Prezidentiniň dabara gatnaşyjylara iberen Gutlagyny uly üns bilen diňlediler. Dabara gatnaşyjylary Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň Daşoguz şäheriniň Garaşsyz Döwletleriniň Arkaşygynyň medeni paýtagty diýlip yglan edilmegi bilen tüýs ýürekden gutlap, milli Liderimiz Mirasa sarpa goýmak, Watany özgertmek ýylynda ýurdumyzyň Daşoguz şäheriniň Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň medeni paýtagty diýlip yglan edilmegi Türkmenistan bilen Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna agza döwletleriň arasynda medeni hyzmatdaşlygy has-da ösdürmekde, milli mirasymyzy, medeni gymmatlyklarymyzy dünýä ýaýmakda möhüm ähmiýeti bardyr” diýip belleýär.
Daşoguz şäheriniň 2016-njy ýylda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň medeni paýtagty diýlip yglan edilmegi mynasybetli ýurdumyzda GDA agza döwletleriň, şeýle hem Türkmenistanyň meşhur alymlarynyň, taryhçylarynyň, muzeý işgärleriniň, medeniýet we sungat ussatlarynyň gatnaşmaklarynda birnäçe halkara derejesindäki çäreleri geçirmek göz öňünde tutulýar diýlip, Gutlagda aýdylýar. Döwlet Baştutanymyzyň Gutlagy dabara gatnaşyjylar tarapyndan şowhunly el çarpyşmalar tarapyndan garşylanyldy.
Soňra GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy—Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedewe söz berilýär. Ol döwletara gatnaşyklarynyň netijesi häsiýetde ösdürilýändigi, GDA-nyň çäklerinde we dünýäde ynsanperwer hyzmatdaşlygy giňeltmek boýnça yzygiderli çäreleriň durmuşa geçirilýändigi hem-de ýurdumyzda birnäçe iri medeni forumlaryň guralýandygy üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.
Şu günki geçirilýän wakalar tutuş Arkalaşyk üçin ähmiýetlidr. Ähli meýilleşdirilen çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesinde geçiriljekdigine, onda ýatda galyjy duşuşyklaryň guraljakdygyna we bu çäreleriň GDA-nyň çäklerinde ynsanperwer hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine ýardam berjekdigine ynam bildirýärin diýip, myhman belledi.
Soňra dabara gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy—Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedew Daşoguz şäheriniň 2016-njy ýylda Arkalaşygyň medeni paýtagty diýip yglan edilendigi baradaky sertifikaty şäheriň ýolbaşçysyna gowşurdy.
GDA gatnaşyjy döwletleriň ynsanperwer hyzmatdaşlygynyň Döwletara gaznasynyň ýerine ýetiriji direktory Anatoliý Iksanow dabara gatnaşyjylary bu günki dabara bilen gutlady. Ol “Daşoguz—Arkalaşygyň medeni paýtagty” maksatnamasynyň durmuşa geçirilmeginiň bu şähere baý taryhy-medeni mirasyny, syýahatçylyk mümkinçiliklerini açyp görkezmäge, GDA bilen hyzmatdaşlygy giňeltmäge, Türkmenistanyň ajaýyplyklaryny halkara derejesinde wagyz etmäge mümkinçilik berjekdigini belledi. A.Iksanow ýurtlaryň arasynda medeni alyşmalar babatda döredilen ajaýyp şertler we jemgyýetiň medeni hem-de ruhy durmuşynyň ösdürilmegine aýratyn üns berýändigi üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk sözlerini aýtdy.
Russiýa Federasiýasynyň medeniýet ministri Wladimir Medinskiý hem dabara gatnaşyjylara özüniň gutagyny iberdi. Onda ýylyň dowamynda Daşoguzda geçiriljek çäreleriň birek-birege düşünişmek, medeniýetleri utgaşdyrmak we umumy ynsanperwerlik gymmatyklaryny wagyz etmek babatda örän ähmiýetlidigi aýdylýar.
Çykyş edenler Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmeleriň türkmen halkynyň baý taryhyny öwrenmekde, onuň maddy hem-de ruhy mirasyny saklamakda hem-de wagyz etmekde, ylmy-barlaglary işjeňleşdirmekde, oňa beýleki ýurtlaryň öňdebaryjy hünärmenlerini çekmekde möhüm ähmiýetiniň bardygyny bellediler. Çykyş edenleriň nygtaýyşlary ýaly, ýurdumyzyň halkara derejesindäki abraýy barha ýokarlanýar.
Dabara tamamlanan soň, uly baýramçylyk konserti ýaýbaňlandyryldy. Onda Türkmenistanyň we Arkalaşygyň birnäçe ýurtlarynyň sungat ussatlary çykyş etdiler. Kaşaň gündogar köşgüni şekillendirýän bezegi bolan sahnada çykyş edenler halklaryň medeni we dostluk gatnaşyklaryny, olaryň döredijilik umumylygyny aýdym-sazlaryň üsti bilen beýan etdiler.
Daşogzuň N.Andalyp adyndaky Döwlet sazly-drama teatrynyň artistleriniň, Daşoguz welaýatynyň folklor toparlarynyň, şeýle hem “Serpaý” folklor-etnografiýa toparynyň artistleriniň bilelikde ýerine ýetirmeginde “Dost-doganlyk—şöhratymyz, şanymyz” atly edebi-sazly kompozisiýa baýramçylyk dabarasynyň özboluşly açylyşyny alamatlandyrdy. Onda türkmen halkynyň parahatçylyk söýüjilik däpleri, halklaryň dostluk we doganlyk gatnaşyklaryny ösdürmekde milli medeniýetleriň orny giňden beýan edildi.
Aýdym-sazly çykyşlarda halk we häzirkizaman heňleri, aýdymlar folklor toparlarynyň çykyşlary özboluşly sazlaşygy emele getirdi. Olarda asyrlar aşyp gelýän we häzirki döwürde aýawly saklanýan dürli halklaryň özboluşly däp-dessurlary öz beýanyny tapdy. Bir bitewi döredijilik çemenini emele getiren aýdym-sazly çykyşlar tomaşaçylara özboluşly baýramçylyk sowgady boldy. Milli lybaslardaky zehinli artistler Arkalaşygyň dürli halklarynyň özboluşly we köp öwüşginli ýörelgelerini has dolulygyna äşgär etdiler.
Sahnada Gazagystanyň “Gülder” horeografiýa toparynyň we ”Žaş kyýal” gyrgyz ansamblynyň gyzlar topary ajaýyp halk tanslaryny ussatlyk bilen ýerine ýetirdiler.
“Golos Azii” ansamblynyň aýdymçysy “Täjigistan” kompozisiýasyny öz mähriban ýurduna bagyşlady. Onda “Jahonoro” tans toparynyň çykyşy has-da täsirli boldy.
Halk tanslarynyň özboluşlylygyny, özüne çekijiligini äşgär eden çykyşlar diňe bir öz ýurdunda däl, eýsem daşary ýurtlarda belli bolan Belarusuň “Bely Ptah” wokal-horeografiýa toparynyň çykyşlaryna tomaşaçylar uzak wagtlap el çarpdylar.
Ermenistandan gelen toparyň milli halk saz gurallarynda ýerine ýetiren aýdymlary we sazlary ermeni halkynyň milli äheňinde ýaňlanyp, ol şirin owazlar bilen utgaşdy.
Sankt-Peterburguň “BIS—KWIT” estrada aýdymlary we rus folklor çykyşlary toparynyň dünýä nusgawy eserlerinden ýerine ýetiren sazlary we “Walenki” ansamblynyň ýumşak gülkä ýugurlan özboluşly çykyşlary tomaşaçylarda ýakymly täsirler galdyrdy. Toparyň artistleri dürli saz gurallaryny bir ýere jemläp, özüniň äheňi we häsiýeti boýunça birnäçe özbolşuly aýdym-saz eserlerini ýerine ýetirdiler. Bu eserler dünýäniň dürli ýurtlarynda ýokary baha mynasyp boldular.
Daşoguzda guralýan baýramçylyk konsertine gatnaşmak üçin paýtagtymyzyň hem-de ýurdumyzyň beýleki welaýatlarynyň sungat ussatlary we döredijilik toparlary geldiler. Olar daşoguzly kärdeşleri bilen blelikde türkmen medeniýetiniň köpöwüşginli we baý ýöreleglerini, sungatyň dürli görnüşleriniň ösüşinde ýeten derejelerini beýan etdiler.
Görogly şadessanyndan parçalar esasynda döredilen sahnalar has-da gyzykly boldy. Mälim bolşy ýaly, dessan aýtmak Daşoguz welaýatyna mahsus sungatlaryň biri bolup durýar. Görogly şadessany 2015-nji ýylyň dekabrynda türkmen halkynyň dessan sungatynyň özboluşly nusgasy hökmünde ÝUNESKO-nyň adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň Görnükli nusgalarynyň sanawyna girizildi.
Gyzlar toparynyň läle kakmagy Ruhyýet köşgünde geçirilen baýramçylyk konsertinde milletiň ruhy mirasynyň özboluşly beýanyna öwrüldi. Rubagy görnüşinde döredilen lälelerde türkmen gyzlarynyň kalbynyň owazy, olaryň durmuşynyň taryhy, söýgüsi we arzuw-umytlary jemlenendir. Folklor toparlarynyň çykyşlary hem özboluşlylygy bilen tapawutlandy. Çykyşlarda ýokary hünär ussatlygy has-da äşgär duýuldy we olarda ýagşy dessurlara bolan özboluşly çemeleşme hem-de täsirli owazlar öz beýanyny tapdy.
Türkmen estradaçylarynyň mähriban Watanymyza, türkmen topragynyň tebigy gözelligine, söýgä we dostluga bagyşlanan häzirkizaman aýdymlary belent ruhda ýaňlandy. Şeýle hem konsertiň maksatnamasyna deprekçileriň we ýurdumyzyň belli horeografiýa toparlarynyň çykyşlary girizildi.
Dostluk gatnaşyklaryna ýugrulan baýramçylyk çykyşlarynyň ahyrynda gadymy “Küştdepdi” tansyna orun berildi. Ol türkmen halkynyň medeni mirasynyň aýrylmaz bölegi bolmak bilen, döwürleriň we nesilleriň aýrylmaz baglanyşynyny has aýdyňlygy bilen äşgär edýär. Mälim bolşy ýaly, bu çykyşda köşgüň sahnasy Parfiýa döwletiniň paýtagty Nusayýň antik döwre degişl serişdeleri bilen bezelipdir. Şu pursatda daşary ýurtlaryň horeografiýa toparlary türkmen artistleriniň çykyşlaryna goşuldylar. Munuň özi bu halk tansynyň özüne çekijiliginiň, şeýle hem bu gezekki dostluk baýramçylygynyň baş nyşanyny emele getirýändiginiň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi.
Baýramçylyk konserti “Dostluk aýdymy” bilen tamamlandy. Şanly waka mynasybetli ýaýbaňlandyrylan aýdym-sazly çykyşa dabara gatnaşyjylaryň hemmesi gatnaşdylar. Bu aýdym mähriban Watanymyza, milli Liderimiz Gurbanguly Berdmmuhamedowyň tagallasy bilen döredijiligiň hem-de ösüşiň ýurdy hökmünde dünýä tanalýan Türkmenistana bagyşlandy. Ol halkyň bahasyz taryhy-medeni mirasynyň saklanmagy hem-de ösdürilmegi boýunça ýurdumyzda alnyp barylýan giň möçberli işler barada gürrüň berýän wideofilm bilen utgaşdy.
Daşoguz şäheriniň Arkalaşygyň medeni paýtagty diýlip yglan edilmeginiň çäklerinde guralýan çäreler günüň ikinji ýarymynda Daşoguz welaýatynyň Taryhy-ülkäni öwreniş muzeýinde dowam etdi. Bu desga özüniň binagärik çözgüdinde gadymy Köneürgenjiň ussalarynyň binagärlik milli däplerini özünde jemleýär. Bu ýerde şekillendiriş, amaly-haşam we fotosurat eserlerinden düzülen serginiň açylyşy boldy.
Muzeýiň öňündäki meýdançada ak öýler oturdylyp, olarda amaly-haşam sungatynyň häzirkizaman ussatlarynyň işleri görkezildi.
Welaýatyň tans toparlarynyň bilelikde ýerine ýetirmeginde ýaýbaňlandyrylan aýdym-sazly çykyşlary halkymyzyň saz sungatynyň ösüş tapgyrlarynyň özboluşly beýanyna öwrüldi.
Sergide Russiýanyň, Belarusuň we Gyrgyzystanyň amaly-haşam we şekillendiriş sungatynyň wekilleriniň eserleri görkezildi. Muzeýiň eýwanynda Russiýanyň Döwlet halk döredijiligi öýüniň gaznasyndan dürli şekiller, şeýle hem häzirkizaman ussatlarynyň taýýarlan işleri görkezildi.
Belarusly ussatlaryň bölüminde hem amaly-haşam sungatynyň däplerini saklamagyň we ony ösdürmegiň nusgalary, çeper senetkärçilik önümleri, milli lybaslaryň görnüşleri, lybaslara, guşaklara salnan keşdeler, şeýle hem dürli görnüşdäki sebetler we beýlekiler görkezilýär.
Gyrgyz Respublikasynyň şekillendiriş sungatynyň eserlerinden düzülen sergide belli suratkeşleriň, suratkeşlik sungatynda ýaňy ýola düşen ýaşlaryň eserleri görkezilýär. Olarda taryha we medeniýete degişli işler agdyklyk edýär. Şeýle hem bu ýerde gyrgyz ussatlarynyň deriden taýýarlan önümleri, dürli bezeg şaýlary we torbalar mynasyp orun eýeleýär.
Sergi guralýan zalda Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet muzeýiniň dürli gymmatlyklary, milli lybaslar, halk saz gurallary, ajaýyp şaý-sepler, halylar, durmuş ulgamyna degişli serişdeler, türkmen halkynyň ýaşaýşyna degişli senetleriň birnäçe nusgalary görkezilýär.
Binanyň ikinji gatynyň eýwanynda milli şekillendiriş sungatyna degişli işler görkezilýär. Bu ýerde grafika, şekillendiriş, küýzegärlik, heýkeltataşlyk, şeýle hem ýurdumyzyň şekillendiriş sungaty mekdebiniň okuwçylarynyň döreden işlerine, Türkmenistanyň Döwlet çeperçilik akademiýasynyň ýanyndaky Türkmen döwlet çeperçilik mekdebiniň okuwçylarynyň eserlerine aýratyn orun berlipdir. Bu suratlarda dürli ýörelgelere, äheňlere eýerýän işler, Köneürgenjiň binagärlik ýadygärliklerini, ýurdumyzyň tebigy aýratynlyklaryny, halkyň durmuşyna degişli pursatlary we döwürdeşlerimiziň portretlerini görmek bolýar.
Serginiň ýaýbaňlandyrylan pursatlarynda skripkaçy toparyň çykyşlary guraldy. Munuň özi bu çärä özboluşly baýramçylyk öwüşginini çaýdy.
Şeýle hem daşary ýurtly myhmanlar welaýatyň Taryhy-ülkäni öwreniş muzeýinde saklanýan milletiň baý taryhy we medeni mirasyna şaýatlyk edýän gymmatlyklar bilen tanyşdyryldy. Häzirki döwürde muzeý gaznalarynda türkmen halkynyň taryhyna, medeniýetine we sungatyna degişli gymmatlyklaryň 11 müňden gowragy saklanýar. Olar arheologik tapyndylardan, gadymy milli lybaslardan, ajaýyp halylardan, halk ussalarynyň kümüşden döreden zergärçilik önümlerinden, öý hojalygyna degişli serişdelerden, sebitiň ösümlik we haýwanat dünýäsi barada gürrüň berýän maglumatlardan, arhiw resminamalaryndan ybaratdyr. Muzeýiň belli halk sazandalarynyň, ussat bagşylarynyň, türkmen halk sazlaryny we nusgawy eserlerini wagyz edijileriň döredijiligine bagyşlanan bölümi myhmanlarda uly gyzyklana döretdi. Aýawly saklanan gymmatlyklar sebitiň aýdym-saz döredijiliginiň ýüz ýyldan gowrak döwri öz içine alýan ösüşi, halk döredijiliginiň görnükli wekilleri barada gürürüň berýär. Bu ýerde belli türkmen dessanlaryny aýdyjylaryň, Magtymguly Pyragynyň, Seýdiniň, Zeliliniň, Keminäniň, Mollanepesiň sözlerine döredilen we milli saz medeniýetiniň altyn fonduna giren fotosuratlar, ýazgylar görkezilýär.
Forumyň maksatnamasynyň çäklerinde oňa gatnaşyjylar köpugurly söwda merkezine baryp gördüler. Bu ýede gündogar bazarynyň milli ýörelgeleri saklanýar.
Daşoguzda geçirilen baýramçylyk çäreleri medeni-bilim maksatnmasynyň başlangyjyna öwrüldi. Şeýle çäreleriň bu şähere medeni paýtagt derejesi berlen ýylyň dowamynda yzygiderli guralmagy meýilleşdirilýär.
Bu ýerde Arkalaşygyň döwletleriniň medeniýet işgärleriniň, ýazyjylaryň gatnaşmagynda maslahatlary, duşuşyklary geçirmek, sungat ussatlarynyň konsertlerini guramak we beýleki halkara çärelerini ýaýbaňlandyrmak meýilleşdirilýär. Şeýle hem ýylyň dowamynda sahna oýunlary, kinolar, sungat ussatlarynyň konsertleri, arheologik tapyndylaryň we çeper eserleriň sergileri geçiriler. Hususan-da, maý aýynda GDA gatnaşyjy döwletleriň alymlarynyň gatnaşmagynda “Türkmenistan—baý ruhy-taryhy mirasy bolan ýurt” atly Halkara ylmy maslahatyny geçirmek meýilleşdirildi. Awgust aýynda Köneürgenjiň ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizilen ýadygärliklerine bagyşlanan “tegelek stollar” we beýleki çäreler gurnalar.
Aşgabatda her ýylyň sentýabr aýynda geçirilýän “Kitap—hyzmatdaşlyga we ösüşe tarap ýol” atly ХI Halkara sergi-ýarmarkasynyň çäklerinde Daşoguzda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna agza döwletleriniň neşir önümleriniň sergisi bolar. Şeýle hem GDA ýurtlarynyň döwlet we milli kitaphanalarynyň direktorlarynyň ganaşmagynda “Halklaryň gadymy mirasyny aýawly saklamakda hem-de wagyz etmekde kitaphanalaryň orny” atly ylmy-amaly maslahat geçiriler. Noýabr aýynyň başynda “Görogly” türkmen şadessanynyň ähmiýetine hem-de onuň dünýä medeniýetindäki ornuna bagyşlanan halkara ylmy maslahat geçirmek meýilleşdirilýär.
Daşoguzda guralan giň möçberli medeni çäre doganlyk halklaryň çuňňur taryhy kökleri we asylly däpleri bolan dostluk gatnaşyklarynyň mundan beýläk-dek ösdürilmegine bolan gyzyklanmalaryny äşgär etdi.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)