Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi, onda ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň pudaklarynda şu ýylyň alty aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri jemlenildi, şeýle hem Prezident maksatnamasynyň we ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça kabul edilen beýleki maksatnamalaryň ýerine ýetirilişine seredildi.
Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Mejlisiniň wekilleri, welaýatlaryň we etraplaryň häkimleri, ýokary okuw mekdepleriniň rektorlary, gazetleriň we žurnallaryň redaktorlary hem-de beýleki ýolbaşçylaryň çagyrylan mejlisiň gün tertibini yglan edip, onda ýolbaşçylary wezipä bellemek we wezipeden boşatmak, şu ýylyň ikinji ýarymynda öňde durýan wezipeleri kesgitlemek bilen bagly meselere garaljakdygyny aýtdy. Şu gün ýolbaşçylaryň hasabatlarynyň diňlenjekdigini we olaryň işleriniň netijelerine baha beriljekdigini aýdyp, milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Goçyýewe söz berdi. Wise-premýer 2015-nji ýylyň birinji ýarymynyň makroykdysady görkezijileri barada hasabat berdi.
Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda maliýe-ykdysady strategiýasynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde, durnukly ykdysady ösüş üpjün edilýär we döwlet maliýe serişdelerini netijeli ulanmak üçin zerur şertler döredilýär.
Hasabat döwründe jemi içerki önümiň ösüş depgini 109,1 göterim üpjün edildi. Şol sanda ösüş senagat pudagynda 106,2 göterime, gurluşykda 112,1 göterime, ulag we aragatnaşyk pudagynda 111,3 göterime , söwdada 111,4 göterime, oba hojalygynda 111 göterime, hyzmatlar ulgamynda 111,6 göterime barabar boldy. Häzirki wagtda jemi içerki önümiň möçberinde döwlete dahylsyz bölegiň paýy (ýangyç-energetika toplumyny hasaba almazdan) 65, 1 göterime deň boldy.
Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önümiň ösüş depgini 108,1 göterim üpjün edildi.
2014-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, alty aýyň netijeleri boýunça bölek-satuw haryt dolanyşygy 19,5 göterim artdy. Daşary söwda dolanyşygynyň möçberi hem ýokarlanýar.
Wise-premýer milli özgertmeler maksatnamalarynyň çäklerinde ýurdumyzyň ähli künjeklerinde dürli maksatly desgalaryň 2 müňden gowragynyň gurulýandygyny habar berdi. Hasabat döwründe maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna ýurdumyzda özleşdirilen düýpli maýa goýumlarynyň möçberi 21,2 milliard manada deň bolup, 2014-nji ýylyň degişli döwrüne garanyňda, ösüş depgini 107,9 göterim üpjün edildi. Düýpli maýa goýumlarynyň möçberiniň jemi içerki önüme bolan gatnaşygy 41,7 göterim möçberde emele geldi.
Soňra Türkmenistanyň Statistika baradaky döwlet komitetiniň başlygy
A. Mämmedow döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa 2015-nji ýylyň alty aýynda pudaklar boýunça ýerine ýetirilen işleriň netijeleri we gazanylan ykdysady görkezijiler hakynda hasabat berdi.
2014-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdireniňde, nebitiň çykarylyşy 107,8 göterime, elektrik energiýasynyň öndürilişi 102,1 göterime, benziniň öndürilişi 101,1 göterime, kerosiniň öndürilişi 100,2 göterime, nebit bitumynyň öndürilişi 119,8 göterime, nebit koksunyň öndürilişi 100,2 göterime, suwuklandyrylan gazyň öndürilişi 100,5 göterime, polipropileniň öndürilişi 100,2 göterime, sementiň öndürilişi 107,2 göterime, magdan däl gurluşyk serişdeleriniň öndürilişi 120 göterime, armatura we beýleki demir önümleriniň öndürilişi 101,2 göterime, plastmassadan edilen we aýna süýümli turbalaryň öndürilişi 105,6 göterime, nah ýüplükleriň öndürilişi 104,4 göterime, nah matalaryň öndürilişi 112,2 göterime, gaýtadan işlenen we konserwirlenen balyk hem-de balyk önümleriniň öndürilişi 148,6 göterime barabar boldy. Mineral dökünleriň öndürilişi 2,2 esse artdy.
Hasabat döwründe oba hojalyk önümleriniň öndürilişi hem ýokarlandy. Şu ýylyň 6-njy iýulyna çenli ýurdumyz boýunça 1 million 356,4 müň tonna bugdaý öndürildi, bu bolsa geçen ýylyň degişli senesi bilen deňeşdirilende 14,7 göterim köpdür. Geçen 6 aýyň jemleri boýunça piläniň öndürilişi 17,8 göterim, gök önümler 10,2 göterim, bakja önümleri 12,3 göterim, ýumurtganyň öndürilişi 5,7 göterim, süýdüň öndürilişi 1,5 göterim, etiň öndürilişi 1,3 göterim artdy. Geçen ýylyň degişli senesine görä, mallaryň we guşlaryň baş sany hem artdy.
Hasabat döwrüniň jemleri boýunça gurluşyk-gurnama we beýleki düýpli gurluşyk işleri 2014-nji ýylyň degişli döwründäkiden 14,5 göterim ýokary boldy.
Ulaglaryň ähli görnüşleri boýunça ýük dolanyşygynyň geçen ýylyň degişli döwrüne görä ösüş depgini, geçiriji turba ulagyny hasaba almazdan 102,4 göterime, şol sanda awtomobil ulagy boýunça 105 göterime, demir ýol ulagy boýunça 100,1 göterime, howa ulagy boýunça 100,5 göterime, suw ulagy boýunça 100,1 göterime barabar boldy. Şu döwürde ýolagçy gatnatmagyň ösüş depgini 102,3 göterim boldy, şol sanda awtomobil ulagynda 102,8 göterime, demir ýol we howa ulaglarynda 100,1 göterime, suw ulagynda 108,5 göterime barabar boldy. Elektron aragatnaşyk hyzmatlarynyň öňdebaryjy görnüşleriniň ornaşdyrylmagy netijesinde ilata edilýän hyzmatlaryň möçberi 8,9 göterim artdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ykdysady görkezijileriniň yzygiderli, hemmetaraplaýyn seljerilmegine, halk hojalyk toplumynyň pudaklarynyň ösüş depgininiň çaklanylmagyna Statistika baradaky döwlet komitetiniň başlygynyň ünsüni çekdi. Döwlet Baştutanymyz işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça işleri geçirmegiň zerurdygyny nygtady.
Soňra Maliýe ministri M.Muhammedow 2015-nji ýylyň ýanwar-iýun aýlarynda Türkmenistanyň döwlet býujetiniň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Hasabat döwründe ýurdumyzyň esasy maliýe meýilnamasynyň girdeji bölegi 102,8 göterim, çykdajy bölegi 90,4 göterim ýerine ýetirildi. Durmuş ulgamynyň maliýeleşdirilmegine býujet serişdeleriniň 79,3 göterimi gönükdirildi. Şu döwürde ýerli býujetiň girdeji böleginiň ýerine ýetirilişi 101,7 göterim, çykdajy bölegi bolsa 90,9 göterim boldy.
Şu ýylyň alty aýynyň netijeleri boýunça Merkezi, pudaklaýyn we sebitleýin balans toparlarynyň mejlisleriniň 78-si geçirildi. Olaryň barşynda ministrlikleriň we pudak edaralarynyň 8-siniň, kärhanalaryň 259-synyň maliýe-ykdysady görkezijileri seljerildi hem-de degişli çözgütler kabul edildi.
Birinji ýarym ýylyň dowamynda Türkmenistanyň Býujet kodeksiniň düzgünlerini berjaý etmek, degişli kadalaşdyryjy-hukuk namalaryny işläp düzmek, hünärmenleri taýýarlamak we olaryň hünär derejelerini ýokarlandyrmak boýunça çäreleriň toplumy geçirildi. Şeýle hem auditorçylyk işini ösdürmegiň çäklerinde geçirilýän işler, gymmatly kagyzlar bazary, halkara derejelerine esaslanan buhgalterçilik hasaba alnyşynyň milli ülüňlerine geçilmegi hem-de maliýe hasabatlylygy barada habar berildi.
Habar berlişi ýaly, hasabat döwründe Türkmenistanyň Maliýe ministrligiň Barlag-derňew müdirligi tarapyndan edara-kärhanalaryň we guramalaryň 902-siniň maliýe-hojalyk işlerine barlag-derňew işleri geçirildi.Şonuň netijesinde edara-kärhanalaryň 609-synda maliýe häsiýetli düzgün bozulmalaryň birnäçesi ýüze çykaryldy. Şol döwürde guramalaryň 80-sinde döwlet nyrh düzgün-nyzamynyň berjaý edilişine barlag geçirilip, olaryň 60-synda bidüzgünçilikler ýüze çykaryldy.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda ykdysady durnuklylygy mundan beýläk-de üpjün etmegiň zerurdygyna hem-de maýa goýumlaryň gelip gowuşmagy üçin has oňaýly şertleriň döredilmelidigine ünsüni çekip, Döwlet býujetiniň ýerine ýetirilişine pugta gözegçiligiň amala aşyrylmagynyň wajypdygyny nygtady hem-de ministrlikleriň, pudak edaralarynyň we kärhanalaryň maliýe işlerini döwrebap gurmak we toplumlaýyn seljermek işlerini geçirmek barada anyk görkezmeleri berdi.
Soňra Türkmenistanyň Merkezi bankynyň müdirýetiniň başlygy M.Annadurdyýew ýurdumyzyň bank ulgamyny kämilleşdirmegiň maksatnamalarynyň durmuşa geçirilişi, şol sanda milli pulumyzyň durnukly derejesini saklamak boýunça görülýän çäreler boýunça alnyp barylýan işler hem-de karz-pul syýasaty barada hasabat berdi. Şeýle hem ministrlikleriň we pudak edaralarynyň hasaplaryna harytlaryň eksporty hem-de edilen hyzmatlar üçin daşary ýurt pullarynyň gelip gowuşmagynyň meýilnamasynyň ýerine ýetirilişi barada habar aýdyldy.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, daşary ýurtlara eksport edilýän ýurdumyzyň önümleriniň möçberini artdyrmak ýaly wajyp wezipeleriň birine ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz bu ugurda ýolbaşçylaryň ählisi zerur çäreleri görmelidiklerini aýtdyp, Ministrler Kabinetiniň ýylyň netijeleri boýunça geçiriljek giňişleýin mejlisinde bu tabşyrygyň ýerine ýetirilişiniň netijelerine garaljakdyny nygtady.
Soňra Türkmenistanyň ykdysadyýet we ösüş ministri W. Abdylhekimow
2015-nji ýylyň birinji ýarymynda welaýatlary özgertmek boýunça milli maksatnamanyň ýerine ýetirilişi hem-de maýa goýumlarynyň özleşdirilişi barada hasabat berdi. Ýanwar-iýun aýlarynda milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda önümçiligiň möçberiniň depginli artmagy we maýa goýum işjeňliginiň saklanylmagy ykdysady ösüşi üpjün etdi. Milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlarynyň möçberi 2014-nji ýylyň degişli döwrüniň derejesinden 7,9 göterim köpeldi.
Hasabat döwründe önümçilik hem-de durmuş maksatly binalaryň we desgalaryň 114-si, 467,8 müň inedördül metr ýaşaýyş jaýlary gurlup ulanmaga berildi. Serişdeleriň 59,3 göterimi önümçilik hem-de 40,7 göterimi durmuş maksatly binalaryň we desgalaryň gurluşyklarynda ulanyldy.
"Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2020-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyna" laýyklykda, maýa goýumlaryny özleşdirmek baradaky ýyllyk tabşyryk 64,7 göterim berjaý edildi.
Şu ýylyň iýul aýynyň 1-indäki ýagdaýa görä, bu maksatnamanyň çäklerinde ýurdumyz boýunça durmuş maksatly binalaryň 136-synyň,
7 hassahananyň, saglyk öýleriniň we merkezleriniň 15-siniň, çagalar baglarynyň 26-synyň, orta mekdepleriň 38-siniň, medeniýet öýleriniň16-synyň, suw arassalaýjy desgalaryň 8-siniň, şeýle hem 991,5 müň inedördül metr ýaşaýyş jaýlarynyň, 1 müň 891 kilometr suw geçirijileriň, 534 kilometr awtomobil ýollarynyň, 631 kilometr gaz geçirijileriň, 1 müň 165 kilometr elektrik geçirijileriň, 623 kilometr telefon ulgamynyň gurluşyk işleri dowam edýär.
Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň 9-njy ýanwarynda geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde beren tabşyryklaryna laýyklykda, degişli döwürde gurlan desgalaryň we binalaryň 141-si doly kabul edilip, ulanmaga tabşyryldy.
Hasabat döwründe “Türkmenistanda döwlet eýeçiligindäki kärhanalary we desgalary hususylaşdyrmagyň 2013-2016-njy ýyllar üçin döwlet maksatnamasyny” amala aşyrmagyň netijesinde 23 sany kärhana we desga hususylaşdyryldy, olardan 21-si bäsleşikli söwdalarda we 2-si maýa goýum bäsleşiginde hususylaşdyryldy.
Döwlet Baştututanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzda amala aşyrylýan ykdysady strategiýanyň welaýatlaryň döwrebap düzümini kemala getirmäge, içerki bazarda ýerli önümleriň öndürilýän möçberini artdyrmaga, täze iş orunlaryny döretmäge we raýatlarymyzyň durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilendigini belledi.
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygy B.Hojamuhammedow şu ýylyň 6 aýynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynda işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, nebitiň gaz kondensaty bilen çykarylyşynyň ösüş depgininiň 107,8 göterim, guýulary burawlamakda geçirilen işleriniň ösüş depgininiň 142,9 göterim bolandygy bellenildi.
Wise-premýer tebigy gazy çykarmak we daşary ýurtlara ugratmak, uglewodorod çig malyny gaýtadan işlemek, awtomobil benzinini, dizel ýangyjyny, polipropileni, çalgy ýaglaryny, suwuklandyrylan gazy we beýleki nebit önümlerini öndürmek babatda gazanylan tehniki-ykdysady görkezijiler barada hem aýtdy.
Kärhanalarda, edaralarda we guramalarda, ýaşaýyş jaýlarynda gazyň sarp edilişini ölçeýji enjamlary oturtmak boýunça geçirilýän işler barada habar berildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýer B.Hojamuhammedowa nebitgaz toplumynyň ýolbaşçylary, Ykdysadyýet we ösüş ministrligi hem-de Türkmenistanyň Maliýe ministrligi bilen bilelikde ýangyç-energetika toplumynyň ministrlikleriniň we pudak edaralarynyň maliýe ulgamynda işleriň ýagdaýyny düýpli seljermegi hem-de berk maliýe duzgün-tertibini üpjün etmek boýunça degişli çäreleri görmegi tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz şeýle hem wise-premýere nebitgaz senagatynyň düzümleriniň işleriniň netijeliligini ýokarlandyrmaga degişli birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy A.Nurberdiýewa parlamentiň milli kanunçylygy has-da ösdürmek, ýurdumyzda halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyk gelýän döwrebap kanunçylyk-hukuk binýadyny döretmek boýunça ýerine ýetiren işleri barada habar berdi. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Esasy Kanunyny kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işe aýratyn üns berildi.
Hormatly Prezidentimiziň Türkmenistanyň Konstitusion toparynyň şu ýylyň maý aýynda geçirilen mejlisinde öňde goýan wezipelerini berjaý etmek maksady bilen, iş toparlary tarapyndan dünýäniň iň gowy tejribesini nazara almak arkaly, ýurdumyzyň Esasy Kanunynyň taslamasyna täze maddalary, üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Bu resminamanyň deslapky taslamasy Türkmenistanyň Ýaşulularynyň nobatdaky maslahatynda ara alyp maslahatlaşmak üçin hödürlener.
Şunuň bilen baglylykda, taýýarlyk işleriniň barşynda ilatymyzdan gelip gowuşýan teklipler hem-de isleg-arzuwlar öwrenilýär we seljerilýär. Şu maksat bilen ähli welaýatlarda deputatlar ýerli häkimiýet edaralarynyň wekilleri, il sylagly ýaşulular, ýaşlar bilen duşuşyklary geçirdiler. Şeýle hem ministrlikleriň hem-de pudak edaralarynyň hünärmenleriniň, syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleriniň gatnaşmagynda telewideniýe, radio hem-de metbugat serişdeleri arkaly täze konstitusion kadalaryň many-mazmunyny ilatymyza ýetirmek boýunça çykyş guralýar.
Ýaşulularyň maslahatynda ara alnyp maslahatlaşylandan soň, Konstitusiýanyň deslapky taslamasy metbugatda çap ediler.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Türkmenistanyň daşary işler ministri R.Meredow ýurdumyzyň 2013-2017-nji ýyllar üçin daşary syýasat ugrunyň konsepsiýasyny durmuşa geçirmek boýunça birinji ýarym ýylda Daşary işler ministrliginiň alyp baran işleri barada hasabat berdi. Şu babatda türkmen döwletiniň hemişelik Bitaraplyk derejesine eýe bolmagynyň 20 ýyllygyna hem-de 2015-nji ýylyň Bitaraplyk we parahatçylyk ýyly diýlip yglan edilmegine bagyşlanan dabaralaryň hem-de çäreleriň maksatnamalarynyň durmuşa geçirilişi barada hasabat berildi. Şunuň bilen baglylykda, degişli meýilnama işlenip taýýarlandy.
Şu şanly sene mynasybetli Türkmenistanda we daşary ýurtlarda halkara maslahatlarynyň 74-si, metbugat maslahatlarynyň 15-si, medeni çäreleriň 25-si we sport çäreleriniň 41-si geçirildi. Umuman, çäreleriň 342-si geçirilip, bu ugurdaky işler dowam edýär. Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 20 ýyllygyna hem-de 2015-nji ýylyň Bitaraplyk we parahatçylyk ýyly diýlip yglan edilmegine bagyşlanan web-saýt hereket edýär. Şeýle hem dürli metbugat neşirlerini taýýarlamak we çykarmak göz öňünde tutulýar. Daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde türkmen döwleti we onuň Bitaraplyk derejesi hakynda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň yzygiderli alyp barýan parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de netijeli halkara hyzmatdaşlyk syýasaty hakynda mowzuklaýyn makalalaryň 152-si çap edildi.
Bu ähmiýetli wakanyň hormatyna 2015-nji ýylyň 12-nji dekabrynda geçiriljek ýokary derejeli halkara maslahaty we baýramçylyk dabaralary şanly senä gabatlanar.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, BMG-niň Baş Assambleýasynyň ýörite kararnamasy bilen ýurdumyza berlen hemişelik Bitaraplyk derejesiniň sebit we dünýä möçberinde parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de durnuklylygy saklamagyň hakyky alamaty hökmünde çykyş edip, türkmenistanlylaryň abadan durmuşynyň, ýurdumyzyň gülläp ösüşiniň kepili bolup durýandygyny nygtady. Türkmenistan netijeli daşary syýasat ýörelgesini yzygiderli durmuşa geçirip, parahatçylyk we döredijilik kuwwatyny bütin adamzadyň bähbidine goýmaga ymtylýar hem-de bu ugurda anyk çäreleri görýär.
Milli Liderimiz şanly sene mynasybetli ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda meýilleşdirilen ähli çäreleriň we dabaralaryň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegiň zerurdygyny belläp, wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna bu babatda birnäçe tabşyryklary berdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Ereşow gözegçilik edýän pudaklaryndaky işleriň ýagdaýy, geçen 6 aýda gurluşyk, himiýa we dokma senagatlarynda hem-de halyçylyk pudagynda, balyk hojalygynda gazanylan görkezijiler barada hasabat berdi.
Türkmenistanyň Senagat ministrligi boýunça 2015-nji ýylyň ýanwar-iýun aýlarynda önüm öndürmegiň meýilnamasy 124,1 göterim ýerine ýetirildi we ösüş depgini 116,6 göterime deň boldy. Sementiň öndürilişi boýunça 107,2 göterim, magdan däl serişdeleri öndürmek boýunça 130,9 göterim, keramzitiň öndürilişi boýunça 114,3 göterim we gurnama demir-beton önümleriniň öndürilişi boýunça 108,6 göterim ösüş depgini gazanyldy.
Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrligi boýunça ýylyň başyndan bäri öndürilen önümleriň jemi möçberiniň meýilnamasy 109,1 göterim ýerine ýetirilip, ösüş depgini 101 göterime deň boldy. Nah ýüplügiň öndürilişi boýunça 104,4 göterim, nah matalaryň öndürilişi boýunça 112,2 göterim, tikin we örme önümleriniň öndürilişi boýunça 104,4 göterim ösüş depgini üpjün edildi. Hasabat döwründe dokma önümlerini ýerlemekden 43 million manatlyk peýda gazanyldy.
“Türkmenhaly” döwlet birleşigi boýunça şu ýylyň 6 aýynda öndürilen önümleriň umumy möçberiniň meýilnamasy 113,6 göterim ýerine ýetirildi we ösüş depgini 111,9 göterime barabar boldy. Şol döwürde pudagyň kärhanalarynda 22 müň 713 inedördül metr haly önümleri dokaldy we 103,4 göterim ösüş depgini üpjün edildi.
Şu ýylyň birinji ýarymynda “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň kärhanalarynda hem belli bir üstünlikler gazanyldy. Öndürilen önümleriň möçberiniň meýilnamasy 117,5 göterim ýerine ýetirildi we ösüş depgini 2,2 esse üpjün edildi. Pudagyň kärhanalary tarapyndan mineral dökünleriň öndürilişi boýunça 220,8 göterim ösüş depgini gazanyldy. Bu görkeziji tehniki ýoduň öndürilişi boýunça 100 göterime, tehniki uglerodyň öndürilişi boýunça 105,1 göterime barabar boldy.
Türkmenistanyň Döwlet balyk hojalygy komiteti boýunça hasabat döwründe öndürilen önümleriň jemi möçberiniň ösüş depgini 164,3 göterime barabar boldy. Tutulan balyk boýunça 190,8 göterim, balyk we gaýtadan işlenilip gaplanan balyk önümleri boýunça 148,6 göterim ösüş depgini gazanyldy.
Hasabatyň çäklerinde döwlet Baştutanymyzyň Dokma senagaty ministrliginiň taýýar önümlerini ilata elýeterli bahalardan ýerlemek boýunça beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hem habar berildi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimizi toplumlaýyn diwersifikasiýalaşdyrmak we döwrebaplaşdyrmak ýörelgelerine esaslanan döwlet ykdysady syýasatynyň ýurdumyzy senagat taýdan ösen döwlete öwürmäge gönükdirilendigini belledi. Milli Liderimiz eksport ugurly pudaklaryň ýokary depginde we okgunly ösdürilmelidigini, göz öňünde tutulan meýilnamalaryň hem-de uzakmöhletleýin milli maksatnamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagyna ýardam etmelidigini aýtdy.
Döwlet Baştutanymyz bu wezipeleri çözmek üçin gurluşygyň öňdebaryjy tehnologiýalaryny netijeli ulanmagyň wajypdygyny nygtady. Milli Liderimiz ýokary we häzirki zaman ölçeglerine laýyk gelýän önümleriň görnüşlerini artdyrmaga, ýerine ýetirilýän işleriň we hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmaga aýratyn üns berilmelidigine ünsi çekip, wise-premýere bu babatda anyk görkezmeleri berdi.
Hormatly Prezidentimiz Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň senagatynda innowasion esasda elektron pudagy döretmek maksady bilen, “Türkmenistanda dürli görnüşli elektron enjamlary öndürýän kärhanalary döretmegiň döwlet maksatnamasyny tassyklamak hakynda” Karara gol çekdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary
M. Ýazmuhamedowa 2015-nji ýylyň ýanwar-iýun aýlarynda gözegçilik edýän ulgamlarynda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.
Geçen aýda Lebap welaýatynda geçirilen Medeniýet hepdeligi uly wakalaryň biri bolup, onuň çäklerinde guralan çärelere ýurdumyzyň ähli welaýatlaryndan we daşary döwletleriň birnäçesinden sungat ussatlary gatnaşdylar. Giň gerimli çäräniň çäklerinde Halkara sungat sergisi, ylmy maslahat, konsertler, teatr sahnalary, täze operanyň görkezilmegi, şygryýet we dessanlar agşamy hem-de beýlekiler geçirildi. Bularyň hemmesi türkmen halkynyň baý medeniýetini dünýäde giňden tanyşdyrmak boýunça köp ugurly işlere uly goşant boldy.
«Türkmenistanda Milli maddy däl medeni mirasy toplamagyň, hasaba almagyň, öwrenmegiň we gorap saklamagyň 2015–2020-nji ýyllar üçin döwlet maksatnamasynyň” hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Karary bilen tassyklanylmagy möhüm waka bolup, onuň işlenip taýýarlanan meýilnama laýyklykda amala aşyrylmagy ruhy gymmatlyklaryň we däp-dessurlaryň dowamatlylygyny, halk döredijilik baýlygyny, olaryň wagyz edilmegini hem-de ösdürilmegini täze derejejä çykarmaga ýardam berer.
Ýurdumyzyň medeniýet, döredijilik işgärleri Türkmenistanyň Bitaraplygynyň şanly 20 ýyllygy mynasybetli Hytaý, Hindistan, Gazagystan, Ermenistan, Täjigistan, Özbegistan döwletlerinde geçirilen çärelere gatnaşdylar. Mundan başga-da, ýurdumyzda Eýranyň we BAE-niň Medeniýet günleri, Ermenistanda, Gyrgyzystanda, Horwatiýada bolsa Türkmenistanyň Medeniýet günleri geçirildi. Häzir Hytaý Halk Respublikasynyň biziň ýurdumyzda geçiriljek Medeniýet günlerine taýýarlyk görülýär.
Ýylyň başyndan bäri ýurdumyzyň teatr sungaty, muzeý, kitaphana işi babatda hem yzygiderli işler geçirildi. Şu ýylyň aprel aýynda Metbugat öýi toplumynyň täze binasy ulanmaga berildi, bu bolsa neşirýat--çaphana işini kämilleşdirmäge täze itergi berdi.
Şu ýylyň 6 aýynda Türkmen döwlet neşirýat gullugy tarapyndan kitap önümleriniň 180-den gowrak görnüşi çap edildi. Neşirýat gullugynyň hünärmenleri daşary ýurtlarda geçirilen neşir önümleriniň sergilerine gatnaşdylar.
Wise-premýer şeýle hem Türkmenistanyň Telewideniýe, radio gepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti tarapyndan döwlet habarlar syýasatyny amala aşyrmagyň hilini ýokarlandyrmak boýunça geçirilen işler barada habar berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew gözegçilik edýän ulgamlarynda, şu ýylyň birinji ýarymynda ýerine ýetirlen işleriň jemleri, düzümüň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, öňdebaryjy täzeçil tehnologiýalary ornaşdyrmak, ylym we bilimi, saglygy goraýşy, sporty we syýahatçylygy ösdürmek maksatnamalary berjaý etmek üçin durmuşa geçirilýän çäreler hakynda hasabat berdi.
Türkmenistanyň ýokary we orta hünär okuw mekdeplerine okuwa kabul etmäge taýýarlyk hakynda hem hasabat berildi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiziň garamagyna 2015-nji ýylda ýokary we orta hünär okuw mekdeplerine kabul etmek boýunça döwlet toparynyň düzümüni tassyklamak hakynda hem-de 2015-nji ýylda welaýatlar we Aşgabat şäheri boýunça Türkmenistanyň ýokary okuw mekdeplerine, ýurdumyzyň orta hünär okuw mekdeplerine kabul etmegiň meýilnamasyny tassyklamak hakynda buýruklaryň taslamalary hödürlenildi.
Hasabatda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerine talyplary kabul etmegiň meýilnamasy barada giňişleýin habar berildi. Şu okuw ýylynda ýokary okuw mekdeplerinde täze hünärleriň 8-siniň açylmagy göz öňünde tutulýar. Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwerstetiniň harby lukmançylyk fakultetinde “Arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek işi” hünärini, Halkara nebit we gaz uniwerstitende “Gazylyp alynýan peýdaly magdan känlerini özleşdirmek” hünärini, Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk inistitutynda “Aýnanyň we sitallaryň himiki tehnologiýasy” hünärini, Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş inistitutynda “Ykdysady kibernetika” hünärini. Türkmen döwlet ulag we aragatnaşyk inistitutynda “Gämi gurluşygy we umman tehnikasy” hem-de “Radioelektron ulgamlary we toplumlary” hünärlerini, Türkmenistanyň döwlet energetika inistitutynda “Elektrik we ýylylyk öndürmegiň tehnologiýasy” hünärini, Türkmen milli konserwatorýasynda “Opera sungaty” hünärini açmak meýilleşdirilýär. Umuman, şu ýyl ýurdumuzyň ýokary okuw mekdeplerine 7128 adam kabul etmek göz öňünde tutulýar. Bu bolsa geçen ýyldakydan 267 adam köpdür.
Ýurdumuzyň bilim ulgamyny ösdürmegiň beýleki bir wajyp ugry orta hünär okuwydyr. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginiň we Türkmen döwlet neşirýat gullunyň garamagynda orta hünär okuw mekdeplerini döretmek boýumça Türkmenistanyň Prezidentiniň kararynyň taslamasynyň taýýarlanandygy barada hasabat berdi. Bu okuw mekdepleri täze okuw ýylyndan işläp başlar. Politehniki orta hünär okuw mekdebine 6 hünär boýunça 150 adam, Neşirýat-çaphana orta hünär okuw mekdebine 3 hünär boýunça 45 adam kabul etmek, şeýlelikde, şu ýyl ýurdumuzyň orta hünär okuw mekdeplerine 8342 adam kabul etmek göz öňünde tutulýar. Bu bolsa geçen ýyldakydan 629 adam köpdür. Mundan başga-da, okuwçylaryň 30 müňüsi 77-sany başlangyç hünär okuw mekdeplerinde bilim alarlar.
Ýokary okuw mekdeplerine, şeýle hem mugallymçylyk, lukmançylyk, medeniýet we maliýe-ykdysady ugurly orta hünär okuw mekdeplerine resminamalary kabul etmek 11-nji iýuldan 27-nji iýula çenli aralykda Aşgabatda we welaýat merkezlerinde, giriş synaglaryny bolsa iýul aýynyň 30-yndan awgust aýynyň 22-si aralygynda okuw mekdepleriniň ýerleşýän ýerlerinde geçiriler. Hojalyk hasaplaşygyndaky orta hünär okuw mekdeplerine resminamalaryň kabul edilmegi 11-nji iýuldan 19-njy awgusta çenli aralykda, giriş synaglary 21-nji awgustdan 26-njy awgusta çenli aralykda geçiriler.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ylym, bilim we saglygy
goraýyş, sport we syýahatçylyk ulgamynyň Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarydygyny nygtap, olaryň ýurdumyzyň ösüşinde jemgyýetimiziň talaplaryna laýyklykda mundan beýläk-de kämilleşdirilmelidigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz innowasion, bilim we ylmy-enjamlaýyn taslamalaryň amala aşyrylmagyny berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy we wise-premýere bu babatda anyk görkezmeleri berdi. Döwlet Baştutanymyz bu ulgamlarda hünärmen kuwwatyny kemala getirmäge toplumlaýyn, oýlanyşykly çemeleşmegiň wajypdygyny, degişli düzümleri hem-de maddy-enjamlaýyn binýady döwrebaplaşdyrmagyň, dünýäniň öňdebaryjy tejribelerini öwrenmegiň we ornaşdyrmagyň möhümdigini belläp, wise-premýere bu barada birnäçe tabşyryklary berdi.
Soňra döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň ýokary okuw mekdepleriniň rektorlaryna ýüzlenip, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda ýokary okuw mekdepleriniň, olarda taýýarlanylýan hünärleriň hem-de kabul edilýän talyplaryň sanynyň ýylyň-ýylyna artýandygyny belledi. Milli Liderimiz şu ýyl ýurdumyz boýunça ýokary okuw mekdeplerine geçen ýyldaka garanyňda, 267 adamyň köp kabul ediljekdigini aýtdy. Şu ýyl Türkmenistanyň ýokary okuw mekdeplerinde täze hünärleriň sekizisi açylar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň bilim ulgamyny düzümi boýunça hem, mazmuny boýunça hem ylmy tnhnologiýa babatda ýokary derejä ýetirmek, ýaş nesliň beden taýdan sagdyn, ruhy taýdan kämil ösmegi, döwrebap bilim almagy üçin ähli zerur şertleri döretmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan möhüm ugurlarynyň biri bolup durýar.
Hormatly Prezidentimiz her bir ýokary okuw mekdebine 2015-2016-njy okuw ýylynda näçe adamyň kabul ediljekdigi bilen bagly meseläni gozgap, ýokary okuw mekdepleriniň rektorlarynyň ýurdumyzyň bilim ulgamyny ösdürmek meselesi baradaky pikirleri bilen gyzyklandy. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlary we pudaklary üçin ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak ýaly wajyp wezipäni durmuşa geçirýändigini nygtady. Milli Liderimiz hut şu ýörelgäniň esasynda bilim ulgamyny yzygiderli döwrebaplaşdyrmak, ýokary hünär bilimi edaralarynda okatmagyň hilini ýokarlandyrmak, milli hem-de dünýä tejribesine esaslanýan bu ugurda özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylaryna wajyp ornuň degişlidigini aýtdy. Hormatly Prezidentimiz Berkarar döwletimiziň beýik geljeginiň, nurana ertiriniň şu günki ýaş nesillerimiziň aljak bilimine we terbiýesine baglydygyny aýdyp, ýokary okuw mekdepleriniň rektorlaryna bu ugurda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli çözmek bilen bagly anyk görkezmeleri berdi.
Milli Liderimiz ýurdumyzda ýene-de bir uniwersiteti, şeýle-de tehnologiýalar ýokary okuw mekdebini hem-de öndürýän önümine görä welaýatlaryň birinde senagat ýokary okuw mekdebini açmak hakynda meselä garamagy teklip etdi.
Milli Liderimiz ýurdumyzyň ýokary we orta hünär okuw mekdeplerine hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasyna 2015-2016-njy okuw ýyllarynda diňleýjileri kabul etmek meselesine degip geçip, degişli resminama gol çekdi hem-de olaryň ýerine ýerilmegine berk gözegçilik etmegi tabşyrdy.
Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz ýokary we orta hünär okuw mekdeplerine giriş synaglarynyň geçirilişiniň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegiň zerurdygyny nygtap, türkmen ýaşlarynyň dünýä ölçegleriniň derejesinde döwrebap bilim almagy, saýlan hünärini üstünlikli öwrenmegi, dünýägaraýşyny giňeltmegi, alan bilimini we başarnygyny iş ýüzünde peýdalanmagy üçin döwletimiziň ähli şertleri we mümkinçilikleri döretjekdigini nygtady.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Satlykow şu ýylyň ýanwar-iýun aýlarynda gözegçilik edýän ulag we aragatnaşyk ulgamyndaky işleriň netijeleri baradaky hasabat bilen çykyş etdi.
Ulag-aragatnaşyk toplumy boýunça hasabat döwründe ýerine ýetirilen işleriň we edilen hyzmatlaryň meýilnamasy 120,3 göterim berjaý edilip, ösüş depgini 121,7 göterime deň boldy.
Türkmenistanyň Demir ýol ulaglary ministrligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň ösüş depgini 130,5 göterime ýetdi. Şeýle hem içerki demir ýollaryň, inžener-tehniki desgalaryň döwrebaplaşdyrylýandygy habar berildi. Hasabat döwründe Balkanabatda demir ýol menzili gurlup ulanmaga berildi.
Türkmenistanyň Awtomobil ulaglary ministrligi boýunça ilata hyzmat etmek boýunça ösüş depgini 129 göterime barabar boldy. Bu görkeziji ýük daşamakda 104 göterim, ýolagçy gatnatmakda 101,4 göterim boldy.
Ýanwar-iýun aýlarynda Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň ösüş depgini 106 göterime deň boldy. Şu döwürde aragatnaşyk hyzmatlaryna islegleri kanagatlandyrmak maksady bilen, ýurdumyzda telefon nokatlarynyň 302 müňüsi, şol sanda 282 müň öýjükli belgili, 5,5 müň radiotelefon belgili we 14 müň ýerli telefon nokatlary gurnalyp, meýilnama 2,4 esse berjaý edildi. Geçen döwürde Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde 904 telefon belgilik beketler gurnaldy we 1052 kilometr aragatnaşyk ulgamy çekildi.
Hasabatyň çäklerinde Türkmenistanyň “TürkmenÄlem 52oE” ilkinji aragatnaşyk hemrasynyň älem giňişligine çykarylmagy bilen baglylykda amala aşyrylýan işler barada hem aýdyldy.
“Türkmenhowaýollary” döwlet milli gullugy boýunça ýanwar-iýun aýlarynda edilen hyzmatlaryň ösüş depgini 116 göterime barabar boldy. Bu görkeziji ýük daşamak we ýolagçy gatnatmak boýunça degişlilikde 100,5 göterime we 100,1 göterime deň boldy.
Türkmenistanyň Deňz we derýa ulaglary döwlet gullugy boýunça hasabat döwründe ýerine ýetirilen işleriň ösüş depgini 130 göterime deň boldy. Şeýle hem Türkmenabat-Farap demir ýol köprüsini, Türkmenbaşy şäherinde täze halkara deňiz portuny, Aşgabadyň we Türkmenabadyň halkara howa menzillerinde, şeýle hem Daşoguz şäherinde uçuş-gonuş zolagyny gurmak boýunça işleriň depgininiň barha artýandygy bellenildi.
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Gidrometeorologiýa baradaky Milli komitetiniň binasyny gurmak we döwrebap tehnikalar bilen enjamlaşdyrmak boýunça işleriň dowam edýändigi habar berildi.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda ulag we aragatnaşyk pudaklaryny ösdürmäge degişli kabul edilen maksatnamalary göwnejaý durmuşa geçirmegiň hem-de bu ulgamlaryň öňünde goýlan hemme wezipeleri çözmäge häzirki zaman ýagdaýlary göz öňünde tutýan düýpli oýlanyşykly çemeleşmeleriň wajypdygyny nygtady.
Döwlet Baştutanymyz täze tehnologiýalary yzygiderli ornaşdyrmagyň, daşary ýurly hyzmatdaşlar bilen tejribe, peýdaly innowasion işläp taýýarlamalary alyşmagyň zerurdygyny nygtady hem-de ulag toplumynyň ähli düzümleriniň depginli ösdürilmeginiň möhümdigini aýratyn belläp, wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Artykow ýanwar-iýun aýlarynda gözegçilik edýän ministrliklerinde we pudak edaralarynda geçirilen işleriň netijeleri, şeýle hem hormatly Prezidentimiziň ozal beren tabşyryklarynyň ýekine ýetirilişi barada hasabat berdi.
Hasabat döwründe gurluşyk we energetika toplumy hem-de jemagat hojalygy boýunça işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 129,3 göterim ýerine ýetirilip, ösüş depgini 117,2 göterim boldy.
Türkmenistanyň Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça öndürilen önümiň we ýerine ýetirlen işleriiň we hyzmatlaryň meýilnamasy 121,6 göterim ýerine ýetirildi.
Wise-premýer Milli özgertmeler maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň barşy barada hasabat berip, şu döwürde durmuş-medeni ähmiýetli desgalaryň 24-siniň gurluşygynyň tamamlanandygyny habar berdi.
Degişli döwürde ýaşaýyş jaýlarynyň 329,2 müň inedördül metri gurlup, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende ösüş depgini 184,5 göterime barabar boldy.
Türkmenistanyň Energetika ministrligi boýunça 2015-nji ýylyň alty aýynda önüm öndürmek, işleri ýerine ýetirmek we hyzmatlar boýunça ösüş depgini 132 göterim, elektroenergiýanyň öndürilişi boýunça 102,3 göterim boldy.
Hasabatyň çäklerinde “Türkmenistanyň elektrik energetikasy pudagyny ösdürmegiň 2013-2020-nji ýyllar üçin konsepsiýasyna” laýyklykda, Ahal welaýatynyň Derweze etrabynda kuwwatlylygy 504,4 MWt we Lebap welaýatynyň Beýik Türkmenbaşy etrabynda kuwwatlylygy 252,2 MWt gazturbinaly elektrik beketleriniň gurluşygynyň dowam edýändigi habar berildi. Mary döwlet elektrik bekediniň çäginde kuwwatlylygy 1574 MWt bolan utgaşykly dolanyşykda işleýän täze elektrik bekediniň gurluşyk işlerine badalga berildi.
Jemagat hojalygy ministriligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň, hyzmatlaryň meýilnamasy boýunça ösüş depgini 113,4 göterime deň boldy. Şol sanda Daşoguz, Lebap, Mary welaýatlarynda suw arassalaýjy desgalaryny gurmak boýunça işler geçirilýär. Aşgabat şäheriniň Abadan etrabynda Türkmenistanyň Jemagat hojalygy institutynyň binalar we desgalar toplumyny gurmak işleri alnyp barylýar.
“Türkmenawtoýollary” döwlet konserni boýunça hasabat döwründe degişli görkezijiler boýunça ösüş depgini 102,9 göterime barabar boldy.
“Türkmenbaşy-Farap”, “Aşgabat-Daşoguz” döwlet ähmiýetli täze uly awtomobil ýollaryny tapgyrlaýyn döwrebaplaşdyrmak we gurmak boýunça işleriň alnyp barylýandygy barada hasabat berildi.
Hormatly Prezidentimiz täzeçil tehnologiýalary, bu ulgamda ylmy-tehniki ösüşiň öňdebaryjy gazananlaryny we iň oňat dünýä tejribesini işjeň ornaşdyrmagyň uly möçberli ýol gurluşygynyň esasy ugrudygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, häzirki döwürde bu ýagdaýlaryň ýurdumyzyň ähli sebitleriniň durmuş-ykdysady ösüşiniň maksatnamalarynyň esasyna goýlandygyny aýratyn bellemek gerek.
Milli Liderimiz häzirki döwürde awtomobil ýollaryny gurmak boýunça täze taslamalaryň uly gerim bilen amala aşyrylýandygyny nygtady hem-de ýol-ulag düzümleriniň kämilleşdirilmegi bilen baglanyşykly wezipeler ýerine ýetirilende degişli düzümleriň sazlaşykly işini üpjün etmek boýunça wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi. Milli Liderimiz ilaty elektroenergiýa bilen üznüksiz üpjün etmek meselesine ünsi çekip, wise-premýere bu meseläni hemişelik gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Türkmenistanyň Prezidentiniň Diwanynyň we Ministrler Kabinetiniň iş dolandyryjysy
Ş.Durdylyýew gözegçilik edýän düzümlerinde işleriň netijesi, şeýle hem Türkmenistanyň Prezidentiniň Diwanyna we Ministrler Kabinetine raýatlardan gelip gowşan arzalara seretmek boýunça geçirilýän işler barada hasabat berdi.
Milli Liderimiz hasabaty diňläp, döwlet edaralarynyň raýatlarymyzyň arza-şikaýatlaryna bellenilen tertipde we möhletde seredip, olara öz wagtynda jogap bermelidiklerini aýratyn nygtady. Hormatly Prezidentimiz türkmenistanlylaryň kanun arkaly goralýan hukuklaryny we bähbitlerini bozmaga sebäp bolýan şertleri aradan aýyrmak üçin zerur bolan çäreleri görmegiň wajypdygyny aýdyp, wise-premýere hem-de beýleki degişli ýolbaşçylara bu babatda degişli görkezmeleri berdi. Döwlet Baştutanymyz wise-premýeriň gözegçilik edýän düzümlerinde işleri has-da kämilleşdirmek boýunça degerli çäreleri görmegiň möhümdigini belledi.
Soňra Aşgabat şäheriniň häkimi R.Nurmämmedowa söz berildi. Ol paýtagtymyzda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, şäheri abadanlaşdyrmak, şol sanda paýtagtymyzyň etraplarynyň çäklerinde gök zolaklary döretmek boýunça durmuşa geçirilýän çäreler hakynda hasabat berdi.
Şeýle hem Aşgabat şäheriniň maliýe-ykdysady görkezijileri, maýa goýumlarynyň özleşdirilişi, gurluşyk-gurnama işlerini barşy barada hasabat berildi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda paýtagtymyzda 608 desganyň we dürli maksatly binalaryň gurluşygy alnyp barylýar. Aşgabat şäheriniň häkimliginiň buýurmasy boýunça 249 desga gurulýar. Şu ýylyň dowamynda şolaryň 67-sini ulanmaga bermek göz öňünde tutulýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň baş şäheriniň döwrebap keşbini kemala getirmäge hem-de ekologiýa abadançylygyny saklamaga örän jogapkärçilikli we hemmetaraplaýyn çemeleşilmelidigini belledi. Döwlet Baştutanymyza ak mermerli Aşgabatda abadanlaşdyryş we arassaçylyk işleriniň hemişe gözegçilikde saklanmalydygyna ünsi çekip, bu babatda häkime degişli tabşyryklary berdi.
Milli Liderimiz paýtagtymyzyň etraplarynyň sazlaşykly ösüşini üpjün etmek bilen baglanyşykly guramaçylyk meselelerinde haýal-ýagallyga ýol berýändigi üçin häkimiň işine nägilelik bildirdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary P.Taganow gözegçilik edýän düzümlerinde şu ýylyň birinji ýarymynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.
Hasabat döwründe ýurdumyzyň Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende haryt dolanyşygynyň ösüş depgini 115,4 göterime, bölek satuw haryt dolanyşygynyň ösüş depgini 107 göterime, lomaý söwda dolanyşygynyň ösüş depgini bolsa 119,9 göterime deň boldy. Bu ugurda maýa goýumlary özleşdirmegiň ösüş depgini 110,1 göterime barabar boldy.
Türkmenistanyň Döwlet haryt çig-mal biržasy boýunça hasabat döwründe 123 birža söwdasy geçirilip, 10 müň 753 şertnama hasaba alyndy. Olaryň jemi bahasy 31 milliard 756,9 million manada deň boldy. Hasaba alnan şertnamalaryň umumy möçberinde import-eksport şertnamalarynyň bahasy 9 milliard 288,5 million manada, gurluşyk şertnamalarynyň bahasy 18 milliard 933,4 million manada deň boldy. Daşary ýurt pulunda gelip gowşan serişdeleriň möçberleriniň ösüş depgini 100,7 göterime barabar boldy.
Ýurdumyzyň Söwda-senagat edarasy boýunça hyzmat işleriniň möçberleriniň ösüş depgini 105,2 göterime barabar boldy. Edaranyň kärhanalary boýunça gazanylan peýdanyň ösüş depgini 101,4 göterime, ýerine ýetirilen hyzmatlardan gelip gowşan daşary ýurt pulunyň möçberiniň ösüş depgini 181,9 göterime deň boldy. Hasabat döwründe 14 sergi we maslahatlaryň 13-si geçirildi.
Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça hasabat döwründe senagat önümleriniň önümçilik möçberleri 20 göterim, oba hojalyk önümleriniň möçberleri bolsa 21 göterim ýokarlandy. Gurluşyk- gurnama işleriniň ösüş depgini 101 göterime, söwda haryt dolanyşygynyň ösüş depgini 123 göterime, hyzmat ulgamynda ýerine ýetirilen işleriň ösüş depgini bolsa 127 göterime deň boldy.
Hasabat döwründe ýurdumyzyň söwda toplumyna degişli ministrlikleriň we pudak edaralarynyň buýurmasy esasynda 15 desga ulanmaga berildi.
Soňra mejlisde welaýatlaryň häkimleriniň hasabatlary diňlenildi. Olar welaýatlary durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlary boýunça maglumatlar, şol sanda käbir pudaklar boýunça önümçilik görkezijileri, birinji ýarym ýyl üçin maliýe-hojalyk işleriniň jemleri barada habar berdiler.
Ahal welaýatynyň häkimi M. Nurmämmedow hasabat döwründe welaýatda geçirilen işleriň netijeleri barada habar bermek bilen, hususan-da, sementiň, elektrik energiýasynyň we senagat harytlarynyň öndürilişiniň artandygy barada hasabat berdi.
Balkan welaýatynyň häkimi B.Hojamämmedow döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi, şol sanda Türkmenistanyň Ýaşulularynyň maslahatynda göwnejaý taýýarlyk görmek barada hasabat berdi.
Şeýle hem häkim oba ilatynyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini has-da gowulandyrmak maksady bilen, uzakmöhletleýin ýeňillikli karzlaryň hasabyna bir we iki gatly ýaşaýyş jaýlarynyň 117-siniň gurlup ulanmaga berlendigini we häzirki döwürde şeýle jaýlaryň 700-e golaýynda gurluşyk işleriniň alnyp barylýandygyny habar berdi. 95 öýli 4 gatly ýaşaýyş jaýlarynyň 6-synyň gurluşygy tamamlaýjy tapgyra gadam basdy.
Daşoguz welaýatynyň häkimi E.Orazgeldiýew welaýatda ýerli býujetiň girdeji böleginiň 101,4 göterim, çykdajy böleginiň bolsa 91 göterim ýerine ýetirilendigini, býujetde göz öňünde tutulan çäreleriň doly maliýeleşdirilendigini habar berdi. Şeýle hem ol hasabat döwründe welaýat boýunça 545,8 million manatlyk maýa goýum serişdeleriniň özleşdirilendigini, gurluşyk kärhanalarynda 143 göterim ösüş gazanylandygyny habar berdi. Häkim welaýatyň çäklerinde gurluşygy alnyp barylýan desgalardaky işleriň depginini ýokarlandyrmak, sebitiň ilatynyň durmuş üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça durmuşa geçirilýän çäreler barada hem aýtdy.
Lebap welaýatynyň häkimi M.Joraýew sebitde işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. Hususan-da, içerki söwda boýunça bölekleýin haryt dolanyşygynyň geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 119,7 göterime deň bolandygy habar berildi. Häkim şeýle hem Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäheriniň häkimliginiň işini kämilleşdirmek boýunça resminamanyň taslamasynyň taýýarlanyşy hakynda aýtdy.
Mary welaýatynyň häkimi B.Annagurbanow hasabatynyň çäklerinde welaýatyň býujetiniň girdeji böleginiň hasabat döwründe 102,9 göterime, çykdajy böleginiň 91,6 göterime deň bolandygyny habar berdi. Şu ýylyň başyndan bäri welaýatyň senagat kärhanalarynda jemi
4 milliard 700 million manatlyk önüm öndürildi. Sarp edijilere ugradylýan önümleriň umumy möçberi 104 göterime deň boldy.
Häkim şeýle hem welaýatda gurulýan desgalarda işleriň depginini artdyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.
Welaýatlaryň häkimleri oba hojalyk işleriniň barşy, ilkinji nobatda galla oragynyň gidişi, pagta meýdanlarynda agrotehniki çäreleri geçirmek we pagta ýygym möwsümine taýýarlyk görmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdiler. Ýerleriň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, topragyň
şorlamagynyň öňüni almak we oba hojalyk ýerleriniň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak boýunça çärelere aýratyn üns berildi.
Milli Liderimiz hasabatlary diňläp, obasenagat toplumynda alnyp barylýan işleriň ähmiýetine ünsi çekip, häkimlere ekin meýdanlarynda geçirilýän işleriň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek, hususan-da, gowaça ideg etmek boýunça birnäçe tabşyryklary berdi.
Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekmek bilen, milli Liderimiz bu ugurda geçirilýän işleriň netijeliligini ýokarlandyrmagyň möhümdigine ünsi çekdi. Hormatly Prezidentimiz ähli ugurlarda ýokary ösüş depginleriniň gazanylmagyna oýlanyşykly çemeleşmegiň ähmiýetini belledi.
Hormatly Prezidentimiz Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäheriniň häkimliginiň işini kämilleşdirmek hakynda Karara gol çekip, wise-premýer B.Ereşowa we häkim M.Joraýewe resminamanyň ýerine ýetirişini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow öz nobatynda şu ýylyň alty aýynda gözegçilik edýän pudaklaryndaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berip, oba hojalyk toplumy boýunça önümçiligiň umumy möçberiniň, ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň ösüş depgininiň 101,8 göterime deň bolandygyny belledi.
Ýurdumyzda alnyp barylýan oba hojalyk işleri, şol sanda galla oragynyň barşy barada hem habar berildi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk işleriniň barşyny ýene-de bir gezek içgin seljermegiň, ilkinji nobatda bolsa, galla oragyny bellenen möhletde tamamlamagyň wajypdygyny aýtdy.
Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, oba hojalygyny özgertmek ulgamynda pudagyň düşewüntliligini has-da ýokarlandyrmaga, senagat düzümini döwrebaplaşdyrmaga, ýokary hilli önümleriň öndürilýän möçberlerini artdyrmaga gönükdirilen döwlet maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegi şu günüň möhüm wezipesidir. Döwlet Baştutanymyz bu wezipäniň üstünlikli çözülmegi üçin bar bolan mümkinçilikleri netijeli peýdalanmagyň wajypdygyny nygtady.
Mejlisiň barşynda döwlet Baştutanymyz Türkmenistanda zähmet haklarynyň, pensiýalaryň,döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberlerini ýokarlandyrmak hakynda Permana gol çekdi.
Soňra milli Liderimiz Türkmenistanyň Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy B.Atdaýewiň Mary hem-de Lebap welaýatlarynda milli özgertmeler maksatnamasynyň amala aşyrylmagynyň barşyna hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynda we Aşgabat şäherinde ýaşaýyş jaýlaryny muzdsuz ýa-da tölegli hususylaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işlere geçirilen seljermeleriň netijeleri baradaky hasabatyny diňledi. Şeýle hem ol geçirilen seljermeleriň barşynda birnäçe kemçilikleriň ýüze çykarylandygyny habar berdi.
Hormatly Prezidentimiz wezipe-borçlaryny göwnejaý ýerine ýetirmän, işde goýberen kemçilikleri üçin Türkmenistanyň jemagat hojalygy ministri K.Gurbanowa berk käýinç yglan etdi hem ýol berlen kemçilikleri gysga wagtyň içinde düzetmese, eýeleýän wezipesinden boşadyljakdygyny duýdurdy.
Soňra Türkmenistanyň Baş prokurory A.Hallyýew Oba milli maksatnamasyny ýerine ýetirmek boýunça Ahal welaýatynda durmuşa geçirilýän işleri seljermegiň barşynda ýüze çykarylan kemçilikler barada hasabat berdi. Hasabatda welaýatyň käbir ýolbaşçylarynyň öz wezipe-borçlaryna jogapkärçiliksiz çemeleşendikleri sebäpli birnäçe düýpli kemçilikleriň ýüze çykarylandygy barada habar berildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow berlen hasabatlardan netije çykaryp, hökümetiň çözgütleriniň we kararlarynyň ýerine ýetirilişinde säwliklere, ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde gözegçiligiň gowşamagyna ýol berýän aýry-aýry wezipeli adamlaryň işlerine düýpli nägilelik bildirdi. Şeýle ýagdaýlar netijede bikanun düzgün bozulmalara getirdi. Bu ýerde gürrüň gizlin artdyryp ýazmalar, käbir ýaglaýlarda bolsa parahorluk barada barýar.
Döwlet Baştutanymyz garamagyndaky düzümlerde parahorlugyň ýüze çykarylany üçin ýolbaşçylaryň eýeleýän wezipelerinden boşadyljakdygyny hem-de kanunda bellenilen jenaýat jogapkärçiligine çekiljekdigini duýduryp, ähli düzümlerde korrupsiýa garşy göreşmek meselesine ünsi güýçlendirmegi talap etdi.
Soňra Ýokary gözegçilik edarasynyň hem-de Baş prokuraturanyň geçiren barlaglarynyň barşynda ýüze çykarylan kemçilikler üçin hormatly Prezidentimiz käbir ýolbaşçylary eýeleýän wezipelerinden boşatdy.
Hususan-da, döwlet Baştutanymyz gol çeken Kararlary bilen D.Baýramowy we A.Gutlymyradowany Ahal welaýatynyň häkiminiň orunbasarlary wezipesinden boşatdy.
Başga işe geçmegsi sebäpli, Ahal welaýatynyň häkimi M.Nurmämmedow eýeleýän wezipesinden boşadyldy.
Döwlet Baştutanymyz Ahal welaýatynyň häkiminiň wezipesine A.Yazmyradowy belläp, ony Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň Orunbasary wezipesinden boşatdy.
Oba hojalyk toplumyna gözegçilik edýän wise-premýeriň wezipesine
Daşoguz welaýatynyň häkimi wezipesinden boşadylan E.Orazgeldiýew bellenildi.
Milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň täze bellenilen orunbasaryna işinde üstünlikleri arzuw edip, oňa oba hojalygyny özgertmek boýunça teklipleri taýýarlamak üçin bir aý wagt berdi. Hormatly Prezidentimiz bu ugurda öňde duran wezipeler barada aýdyp, ekin dolanyşygyny talaba laýyk ýola goýmagy, ýerleri esasy ekinler, ozaly bilen, galla we pagta üçin örän gowy bejermegi, oba hojalyk pudagynda hojalygy ýöretmegiň haýsy usulyny – kärende usulynymy ýa-da fermerçilik görnüşinimi, ýa bolmasa, beýleki görnüşlerini ulanmagyň has peýdaly we netijeli boljakdygyny anyklamagy tabşyrdy.
Milli Liderimiz şeýle hem suw serişdelerini netijeli ulanmak, gök-bakja ekinlerini ösdürip ýetişdirmek, miweleri öndürmek we gaýtadan işlemek, şeýle hem tohumçylyk bilen bagly meseleler barada durup geçdi.
Her gektar ýeriň öz hakyky eýesiniň bolmagyny gazanmaly diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow oba hojalygyny ösdürmek bilen bagly tekliplere sentýabr aýynda geçiriljek Ýaşulularyň nobatdaky maslahatynda serediljekdigini aýtdy.
Döwlet Baştutanymyz Daşoguz welaýatynyň häkimi wezipesine O.Gurbannazarowy belläp, ony Azyk senagaty döwlet birleşiginiň başlygy wezipesinden boşatdy.
Azyk senagaty döwlet birleşiginiň başlygy wezipesine K.Kulyýew bellenildi, ol ozal bu birleşigiň başlygynyň orunbasary wezipesinde işledi.
Soňra döwlet Baştutanymyz W.Abdylhekimowy işde goýberen düýpli kemçilikleri üçin, ykdysadyýet we ösüş ministri wezipesinden boşatdy.
Ykdysadyýet we ösüş ministri wezipesine Ý.Şeripow bellenildi.
Milli Liderimiz wezipelere täze bellenilen ýolbaşçylara söz berip we olaryň çykyşlaryny diňläp, iişlerinde üstünlikleri arzuw etdi we degişli resminamalara gol çekdi.
Soňra hormatly Prezidentimiz işde goýberen düýpli kemçilikleri üçin, G.Baýrammyradowy gurluşyk we binagärlik ministri wezipesinden boşadyp, bu wezipä Ç.Ataýewi belledi we ony ministriň orunbasary wezipesinden boşatdy.
Soňra döwlet Baştutanymyz wise-premýer A.Goçyýewe ýüzlenip, onuň dört ýyl bäri ýurdumyzyň ykdysadyýet we maliýe ulgamyna jogap berýän Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary wezipesinde alyp baran işlerine nägilelik bildirdi. Gynansak-da, şu geçen döwürde bu ulgamlarda düýpli öňe gidişlik gazanylmady diýip, milli Liderimiz aýtdy. Ilatymyzyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmak, raýatlarymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak, ykdysadyýetimiziň pudaklaryny ösdürmek, kärhanalary paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek boýunça işler hem talaba laýyk alnyp barylmaýar.
Bank ulgamyny we gymmatly kagyzlaryň bazaryny ösdürmek, hususylaşdyrmak, ilatly ýerleri arassa agyz suwy bilen üpjün etmek boýunça kabul edilen maksatnamalar hem göwnejaý ýerine ýetirilmeýär. Bu ulgamda talaba laýyk gözegçiligiň edilmeýändigi sebäpli, Hökümetiň kabul eden kararlary hem ýylyň-ýylyna doly möçberde ýerine ýetirilmän gelýär.
Şeýle hem döwlet Baştutanymyz maliýe-ykdysady toplumyň ministrliklerinde we pudak edaralarynda ýokary derejeli hünärmenleri terbiýeläp ýetişdirmek we taýýarlamak işleriniň hem ýaramaz alnyp barylýandygyny belledi. Bu edaralaryň işgärleriniň arasynda para almak ýaly ýaramaz hadysalar hem köp duşýar. Muňa mysal hökmünde diňe soňky döwürde bank, salgyt we maliýe gulluklarynyň 80 işgäriniň jenaýat jogapkärçiligine çekilendigini görkezmek bolar.
Bu ulgamyň ýolbaşçylarynyň dünýä ykdysadyýetinde ýüze çykýan ýaramaz hadysalara hem öz wagtynda seljerme işlerini geçirmändigini we şeýle ýagdaýlaryň ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirýän ýaramaz täsiriniň öňüni almak boýunça zerur çäreleri görmändigini aýdyp, hormatly Prezidentimiz bu ugurda teklipleri taýýarlamakda hem hemişe gijä galynýandygyny, netijede şeýle ýagdaýyň döwletimiziň köp möçberde ýitgi çekmegine getirýändigini belledi.
Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow işde goýberen düýpli kemçilikleri üçin A.Goçyýewi Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary wezipesinden boşatdy.
Milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ykdysadyýet we maliýe meseleleri boýunça orunbasary wezipesine B.Hojamämmedowy belläp, ony Balkan welaýatynyň häkimi wezipesinden boşatdy.
Balkan welaýatynyň häkimi wezipesine D.Durdyýew bellenilip, ol Türkmenbaşy şäheriniň häkimi wezipesinden boşadyldy.
Döwlet Baştutanymyz wezipelere bellenilen ýolbaşçylaryň çykyşlaryny diňläp, olara işlerinde üstünlikleri arzuw etdi we degişli resminamalara gol çekdi.
Milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlaryna, şol sanda welaýatlara gözegçilik edýän orunbasarlaryna, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimlerine, Türkmenistanyň Baş prokuroryna ministrliklerde we pudak edaralarynda, şeýle hem welaýatlarda we paýtagtymyzda şu ýylyň birinji ýarymynda alnyp barlan işleriň jemlerine bagyşlap maslahatlary geçirmegi tabşyrdy.
Gowy taýýarlyk görüň-de, geljek hepdede bu maslahatlary geçiriň diýip, döwlet Baştutanymyz maslahatlarda geçen ýarym ýylda alnyp barlan işleriň netijelerine jikme-jik seretmegi, şeýle hem hökümetiň kabul eden kararlaryny we çözgütlerini öz wagtynda ýerine ýetirmegi, kemçiliklere ýol beren ýolbaşçylara çäre görmegi, eger gerek bolsa, olary eýeleýän wezipesinden boşatmagy talap etdi.
Soňra döwlet Baştutanymyz mejlise gatnaşyjylara maksatnamalaýyn çykyşy bilen ýüzlenip, onda geçen alty aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemlerini häsiýetlendirdi hem-de ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynyň esasy ugurlary barada aýtdy, şeýle hem şu ýylyň ikinji ýarymynda öňde durýan wezipeler barada durup geçdi.
Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, häzirki döwürde Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda we jemgyýetçilik durmuşynda ägirt uly özgertmeleri amala aşyrmak ýoly bilen ynamly öňe barýar. Abraýly halkara ykdysady we maliýe guramalarynyň ýurdumyzyň gazanýan üstünliklerine berýän ýokary bahalary hem muňa aýdyň şaýatlyk edýär.
Türkmenistan öňküsi ýaly Birleşen Milletler Guramasy, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ýewropa Birleşigi, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy ýaly halkara guramalary bilen giň hyzmatdaşlyga esaslanan daşary syýasaty ýöredýär. Biziň alyp barýan daşary syýasatymyzyň uzak möhletleýin maksatlary bu guramalaryň maksatlaryna laýyk gelýär diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Biziň alyp barýan içeri syýasatymyz barada aýdylanda bolsa, şu ýylyň birinji ýarymynda amala aşyrylan işleriň netijeleri ýurdumyzyň içerki we daşarky mümkinçilikleriniň ýeterlikdigini görkezdi diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. Bu bolsa, daşary ýurtlarda bolup geçýän hadysalaryň ykdysadyýetimize ýetirýän ýaramaz täsirlerini belli bir derejede azaltmaga mümkinçilik berdi. Jemi içerki önümiň depginini ýokary derejede saklamak üçin oňyn şertleri döretdi. Şeýle ösüş depgini bolsa, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklarynda diýen ýaly gazanylan üstünlikleriň netijesinde mümkin boldy.
Şonuň bilen birlikde, ykdysadyýetimizde hususy pudagyň ornuny ýokarlandyrmak boýunça yzygiderli işler amala aşyrylýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi. Häzirki döwürde ýurdumyzyň ykdysady ösüşine hususy pudagyň goşandy barha artýar. Ýurdumyzyň durmuşynda, aýratyn hem gurluşyk, söwda we ilata hyzmat ediş ulgamlarynyň ösüşinde hususy pudagyň tutýan orny ýokarlanýar. Bu bolsa, ýurdumyzyň raýatlarynyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň has-da gowulanmagyna öz oňyn täsirini ýetirýär diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, biz ygtybarly salgyt-býujet we pul-karz syýasatyny alyp barýarys. Netijede, hususy we döwlet eýeçiligindäki pudaklara gönükdirilýän maýa goýumlarynyň möçberleri barha artýar. Geçen döwür bilen deňeşdirilende ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna goýulýan maýa goýumlarynyň möçberi 7,9 göterim artdy. Ortaça zähmet haklarynyň möçberi hem 10 göterim köpeldi. Milli pulumyz bolan manadyň hümmeti hem bellenen çäkde durnukly saklanýar.
Häzirki döwürde ýurdumyzda umumy bahasy 50 milliard amerikan dollaryndan gowrak bolan binalaryň we desgalaryň gurluşyk işleri alnyp barylýar. Şu ýylyň birinji ýarymynda biz 114 sany desgany, ýarym million inedördül metre golaý ýaşaýyş jaýlaryny gurup, ulanmaga berdik diýip, hormatly Prezidentimiz belledi. Şu döwürde täze gurlan desgalaryň
işe girizilmegi netijesinde, 7 müňden gowrak täze iş orunlary döredildi.
Ýurdumyzyň ykdysadyýetini diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Bu ugurda import harytlarynyň ornuny tutýan önümleri öndürmek, daşary ýurtlara iberilýän önümleriň möçberini artdyrmak, elektron senagatyny döretmek boýunça täze kabul edilen döwlet maksatnamalaryny durmuşa geçirip başladyk diýip, milli Liderimiz belledi. Netijede, ýurdumyzy senagat taýdan ösen döwlete öwürmek boýunça uly işleri amala aşyrýarys.
Biziň esasy maksadymyz ýurdumyzyň durnukly ykdysady ösüşini üpjün etmek bolup durýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Döwletimiz tarapyndan bu örän möhüm ugurda – senagat pudagynda iri taslamalary durmuşa geçirmäge gönükdirilýän uly möçberdäki maýa goýumlary Garaşsyz Watanymyzyň bagtyýar geljegi üçin goýlan maýa goýumlarydyr.
Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, şu ýyl başlan işlerimizi üstünlikli tamamlamak üçin, biz entek yhlas bilen zähmet çekmelidiris.
Daşary syýasatda ýurdumyzyň Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna laýyklykda alyp barýan «Açyk gapylar» syýasatymyzy dowam ederis. Dünýäniň dürli ýurtlary, aýratyn hem, goňşy döwletler bilen ikitaraplaýyn, dostlukly gatnaşyklary ösdürmek boýunça zerur işleri durmuşa geçireris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz wise-premýer, DIM-niň ýolbaşçysy R.Meredowa ýüzlenip, Daşary işler ministrligi Birleşen Milletler Guramasy we beýleki halkara guramalary bilen giň gerimli hyzmatdaşlyk etmäge gönükdirilen köp ugurly, çeýe we oýlanyşykly strategiýany amala aşyrmagy dowam etmeli diýip belledi.
Soňra milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary
B.Hojamämmedowa, ykdysadyýet we maliýe toplumyna degişli ministrlikleriň we pudak edaralarynyň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, ýurdumyzda makroykdysady dolandyryşy gowulandyrmak üçin ähli zerur çäreleri görmeli diýip belledi. Maliýe we bank ulgamynda özgertmeleri amala aşyrmagy dowam etmeli, gymmatly kagyzlaryň bazaryny döretmek, hususylaşdyrmak boýunça zerur işleri amala aşyrmaly.
Bilim, saglygy goraýyş ulgamlaryna we täze tehnologiýalary ornaşdyrmaga köp möçberde maýa goýumlaryny gönükdirmek boýunça netijeli işleri alyp barmaly. Ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda zähmet haklarynyň möçberini artdyrmak boýunça zerur çäreleri görmeli diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy. Şonuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz
kabul edilen maksatnamalaryň ýerine ýetirilişini berk gözegçilikde saklamagyň zerurdygyna mejlise gatnaşyjylaryň ünsüni çekdi.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow milli parlamentiň başlygy A.Nurberdiýewa ýüzlenip, Türkmenistanyň Mejlisi milli kanunçylygymyzy kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işleri dowam etmeli, ýurdumyzyň Konstitusiýasynyň täze, kämilleşdirilen nusgasynyň taslamasyny taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işleri has-da güýçlendirmeli diýip belledi.
Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, Mejlisiň Başlygy, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, häkimler, ministrlikleriň we pudak edaralarynyň ýolbaşçylary, geljek ýylyň Döwlet býujetini işläp taýýarlamaga häzirden girişmeli. Bu döwlet býujeti durmuş maksatlaryna gönükdirilip, onda mähriban halkymyzyň hal - ýagdaýyny mundan beýläk-de gowulandyrmaga gönükdirilen serişdeleri göz öňünde tutmaly.
Şeýle hem milli Liderimiz ýurdumyzyň durmuşynda möhüm syýasy çäre bolan Ýaşulularyň maslahatyny geçirmäge häzirden gowy taýýarlyk görmeli diýip belledi. Nesip bolsa, baş baýramymyz bolan ýurdumyzyň Garaşsyzlyk baýramyna çenli, ýagny sentýabr aýynda Ýaşulularyň nobatdaky maslahatyny geçireris. Bu Maslahatda 2016-njy ýylda öňümizde durýan möhüm wezipeleri ara alyp maslahatlaşarys diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.
Bilim, ylym we medeniýet ulgamlarynda amala aşyrýan özgertmelerimizi dowam etmek möhüm wezipeleriň biridir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýewe, Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň ýolbaşçysy G.Mezilowa ýüzlenip, şu maksat bilen durmuşa geçirilýän özgertmeleri has-da çaltlandyrmaly, ylmy işgärleri taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işleri güýçlendirmeli diýip belledi. Ylym ulgamynda alnyp barylýan işleri ýurdumyzyň ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryna gönükdirmeli.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýer S.Toýlyýewe, Türkmenistanyň Bilim ministri P.Agamyradowa ýüzlenip, ýakyn wagtlarda bilim ulgamynyň işgärleriniň öňünde örän möhüm çäre – ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerine talyplary kabul etmek wezipesi durýar diýip belledi. Bu çäre bilim ulgamynda amala aşyrylýan özgertmeleriň nobatdaky tapgyrydyr. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz bu işe dahylly ähli ýolbaşçylara bu çäräni aç-açanlyk ýagdaýynda, hiç bir kemçiliklere ýol bermän, ýokary derejede geçirmegiň möhümdigini ýene-de bir gezek duýdurdy.
Ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde zehinli we zähmetsöýer ýaşlar bilim almalydyrlar. Ýokary we orta mekdeplerde tertip-düzgüniň berk berjaý edilmegine aýratyn üns bermeli diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Mälim bolşy ýaly, «Saglyk» döwlet maksatnamasynyň kabul edilenine şu ýyl 20 ýyl dolýar. Biz bu şanly baýramy ýokary derejede we guramaçylykly belläp geçmeli diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi.
Bu maksatnamanyň durmuşa geçirilen döwründe ýurdumyzyň ilatynyň saglygyny berkitmek, jemgyýetimizde sagdyn durmuş kadalaryny ornaşdyrmak boýunça uly işler amala aşyryldy diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamyny dünýä derejesine çykarmak boýunça düýpli özgertmeler durmuşa geçirildi. Şu döwürde saglygy goraýyş ulgamynda uly üstünlikler gazanyldy. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz bu şanly sene mynasybetli saglygy goraýyş ulgamynyň aýratyn tapawutlanan işgärlerini döwlet sylaglaryna hödürlemegi teklip etdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýer E.Orazgeldiýewe, welaýatlaryň we etraplaryň häkimlerine, oba hojalyk toplumynyň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, oba hojalygy boýunça kabul edilen maksatnamalary durmuşa geçirmek ugrunda netijeli işleri alyp barmaly diýip, olara tabşyrdy.
Häzir orak möwsümi tamamlanyp barýar. Şoňa görä-de, ýetişdirilen galla hasylynyň iň soňky dänesine çenli zaýasyz ýygnap almak üçin, ähli zerur çäreleri görmeli. Häzire çenli ýygnalan galla hasyly ýurdumyzyň azyk howpsuzlygynyň üpjün edilendigini aýdyň görkezýär. Bol galla hasylynyň ýygnalandygyny göz öňünde tutup, gallanyň özümizden artýan bölegini daşary ýurtlara ýerlemek boýunça hem zerur işleri geçirmeli diýip, milli Liderimiz belledi.
Häzirki döwürde ekin meýdanlarynda oňat pagta hasyly ösdürilip ýetişdirildi diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. Pagtaçylyk pudagynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetinde tutýan ornunyň möhümdigini nazara alyp, gowaça ideg etmek boýunça zerur agrotehniki çäreleriň ählisini bellenen möhletlerde we talaba laýyk geçirmeli. Ýetişdirilen pagta hasylyny gysga wagtyň içinde ýygnap almak üçin, oba hojalyk tehnikalaryny möwsüme häzirden doly taýýar etmeli diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary E.Orazgeldiýewe, M.Artykowa, B.Hojamämmedowa ýüzlenip, häzirki zaman suw tygşytlaýjy suwaryş ulgamlaryny, şol sanda emeli ýagyş ýagdyryş we damjalaýyn suwaryş usullaryny oba hojalygyna giňden ornaşdyrmagyň zerurdygyny aýtdy.
Ýurdumyzyň ilatyny arassa agyz suwy bilen üpjün etmek boýunça kabul edilen Maksatnamany durmuşa geçirmek bilen bagly meselelere hem aýratyn üns bermeli diýip, milli Liderimiz belledi.
Döwlet Baştutanymyz wise-premýer M.Artykowa, ministrlikleriň we pudak edaralarynyň ýolbaşçylaryna, welaýatlaryň we etraplaryň häkimlerine ýüzlenip, häzirki döwürde ýurdumyz boýunça köp sanly binalaryň we desgalaryň gurluşygy alnyp barylýar diýip belledi. Bu binalaryň we desgalaryň ählisiniň ýokary hilli we bellenen möhletlerde gurlup, ulanmaga berilmelidigine siziň ünsüňizi çekýärin diýip, hormatly Prezidentimiz ýollary, ýaşaýyş jaý gaznasyndaky jaýlary, şäherlerdäki hem-de obalardaky seýilbaglary we seýilgähleri talaba laýyk ýagdaýda saklamaga hem aýratyn üns bermeli diýip belledi.
Şu ýyl ýurdumyz boýunça umumy bahasy 8 milliard amerikan dollaryna golaý bolan 58 sany iri desganyň gurluşygyny tamamlamak göz öňünde tutulýar. Bu ýeňil bolmadyk wezipedir diýip, milli Liderimiz belledi. Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy A.Dadaýewe ýüzlenip, bu wezipäni üstünlikli çözmek, esasan hem Senagatçylar we telekeçiler birleşmesine degişlidir diýip aýtdy. Sebäbi biz telekeçilere iri gurluşyk taslamalaryny amala aşyrmagy ynandyk.
Şoňa görä-de, täze okuw ýylyna, baş baýramymyz bolan Garaşsyzlyk baýramyna hem-de ýurdumyzyň Bitaraplygynyň 20 ýyllyk şanly baýramyna çenli tabşyrmak göz öňünde tutulan binalaryň we desgalaryň ählisiniň gurluşygyny hökman tamamlamaly diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Şonuň bilen birlikde, 2016-njy ýyl üçin gurluşyk maksatnamasyny taýýarlamaga häzirden girişmeli. Ýaşaýyş jaýlaryny, mekdepleri, çagalar baglaryny we beýleki durmuş maksatly desgalary gurmak, öňküsi ýaly, gurluşyk maksatnamasynyň esasy ugry bolmalydyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz 2016-njy ýyl üçin maýa goýum maksatnamasynyň taslamasyny taýýarlamagy hem-de Ýaşulularyň nobatdaky maslahatynda seretmek üçin hödürlemegi, bu Maksatnamany ýerine ýetirmek üçin gerek boljak ähli serişdeleri geljek ýylyň Döwlet býujetinde göz öňünde tutmagy tabşyrdy.
Milli Liderimiz sözüni dowam edip, wise-premýer B.Ereşowa we senagat toplumynyň ýolbaşçylaryna ýüzlendi. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, biz daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek, daşary ýurtlara iberilýän önümleriň möçberlerini artdyrmak, elektron senagatyny döretmek we şu maksatlardan ugur alyp, bilelikdäki senagat kärhanalaryny döretmek boýunça oňat döwlet maksatnamalaryny işläp taýýarladyk we kabul etdik. Bu maksatnamalary durmuşa geçirmek bilen bagly meseleleri gysga wagtyň içinde çözmek häzirki döwürde möhüm wezipe bolup durýar.
Mundan başga-da, bar bolan senagat kärhanalaryny döwrebap ýagdaýa getirmek, bilelikdäki we hususy eýeçilikde işleýän täze kärhanalary döretmek we olara goldaw bermek boýunça hem zerur işleri alyp barmaly. Biz ýurdumyzda oňat hak tölenýän, ýokary hünärli we taýýarlykly işgärleri talap edýän täze iş orunlaryny döretmäge aýratyn üns bermelidiris diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Soňra hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Ýazmuhammedowa, Medeniýet ministrliginiň, gazet - žurnallaryň we teleradioýaýlymlaryň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, biz soňky ýyllarda medeniýet ulgamynda kuwwatly maddy-enjamlaýyn binýady döretdik diýip belledi. Döredilen bu oňyn şertleri we uly mümkinçilikleri doly we talaba laýyk ulanmak siziň öňüňizde durýan esasy wezipeleriň biridir diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Dünýäniň dürli ýurtlarynyň medeniýet we sungat işgärleri bilen dost-doganlyk gatnaşyklaryny has-da ösdürmeli. Her ýyl ýurdumyzda yglan edilýän Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly baýragyny almak ugrundaky bäsleşigi şu ýyl hem ýokary derejede we guramaçylykly geçirmeli diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň Garaşsyzlyk baýramy, Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 20 ýyllyk şanly baýramy we Täze ýyl baýramy mynasybetli täsirli baýramçylyk çykyşlaryny, gyzykly gepleşikleri taýýarlap, teleýaýlymlarda görkezmeli diýip aýtdy.
Milli Liderimiz wise-premýer B.Hojamuhammedowa, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Nebitgaz serişdelerini dolandyrmak we peýdalanmak baradaky döwlet agentliginiň direktory Ý.Kakaýewe, nebitgaz toplumynyň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, ýurdumyzyň energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna çykarmagyň ulgamyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek boýunça alnyp barylýan işleri dowam etmeli diýip belledi. Pudagy ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalarda göz öňünde tutulan nebit we gaz geçirijileri ýokary hilli gurmaly, täze nebit we gaz ýataklaryny açmak, açylan ýataklary özleşdirmek boýunça alnyp barylýan işleri netijeli dowam etmeli.
Soňra döwlet Baştutanymyz wise-premýer S.Satlykowa, ulag we aragatnaşyk pudagynyň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, aragatnaşyk serişdelerini, aýratyn hem, öýjükli aragatnaşyk ulgamyny ösdürmäge aýratyn üns bermeli, pudaklara täze tehnologiýalary we Internet ulgamyny netijeli ornaşdyrmaly diýip aýtdy.
Ýakynda älem giňişligine çykarylan ilkinji aragatnaşyk emeli hemramyzy doly güýjünde işletmek boýunça alnyp barylýan işleri has-da çaltlandyrmaly diýip, milli Liderimiz belledi. Ýurdumyzyň ikinji, pes orbitada işleýän hemra ulgamyny älem giňişligine çykarmak bilen bagly meseläniň üstünde hem işlemeli. Bu emeli hemra ulgamynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň pudaklaryna hyzmat etmegini göz öňünde tutmaly.
Döwlet Baştutanymyz wise-premýer P.Taganowa, söwda ulgamynyň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, ýurdumyzyň ilatyny ýokary hilli harytlar bilen üpjün etmek boýunça netijeli işleri alyp barmaly diýip belledi. Bu ugurda ýurdumyzyň telekeçileri giň gerimli işleri amala aşyrýarlar, şoňa görä-de, ýurdumyzyň telekeçilerine hemmetaraplaýyn giň goldaw bermek boýunça alyp barýan syýasatymyzy biz geljekde hem dowam ederis diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.
Häzirki döwürde biz ýurdumyzyň telekeçilerine millionlarça manatlyk iri gurluşyk taslamalaryny durmuşa geçirmegi ynanyp başladyk diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi. Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy A.Dadaýewe ýüzlenip, döwlet edaralary bilen bilelikde ýurdumyzda taslamalaryň ähli görnüşlerini durmuşa geçirmäge ukyply gurluşyk kärhanalaryny döretmek siziň öňüňizde durýan esasy wezipeleriň biri bolmalydyr diýip aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çykyşyny tamamlamak bilen, umuman, şu ýylyň birinji ýarymynda oňat netijeler gazanyldy diýip belledi. Şuny nazara almak bilen, milli Liderimiz paýtagtymyzda täze gurlan Mejlisler merkezi dabaraly açylyp, ulanmaga berleninden soň, 22-nji iýuldan başlap, ministrlikleriň we pudak edaralarynyň ýolbaşçylaryna we beýleki ýolbaşçylara dynç almaga rugsat berdi. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, olar isleseler, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda, beýleki dynç alyş we sagaldyş merkezlerinde ýa-da «Arçman», «Ýyly suw» we beýleki şypahanalarda dynç alyp bilerler.
Hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini tamamlap, hemmelere berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi, mähriban halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşda ýaşamagy ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder