31 Mayıs 2015 Pazar

Aşgabatda Pudaklaýyn Halkara Sergi we Maslahat Geçirildi

Ýurdumyzda giňden bellenýän umumymilli baýramçylyga bagyşlanan “Türkmen halysy - türkmeniň kalby” atly halkara sergisiniň açylyş dabarasy boldy.Ýurdumyzdaky bu uly pudaklaýyn çäre “Türkmenhaly” döwlet birleşigi hem-de Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasy tarapyndan bilelikde guraldy.

Halkymyzyň ajaýyp medeni gymmatlygy bolan haly dokamak sungatyna aýratyn sarpa goýmagyň nyşany hökmünde, ähli halyçy gelin-gyzlarymyzyň hormatyna ýola goýlan bu baýramçylyk amaly-haşam sungatynyň milli görnüşleriniň, medeni-ruhy mirasyň bahasyz gymmatlygynyň maksada laýyk saklanmagynyň ajaýyp nyşanlarynyň birine öwrüldi. Halyçylaryň zehini we yhlasly zähmeti bilen häzirki wagtda-da gözelligi boýunça ajaýyp haly eserleri döredilýär.

Bütin dünýäde abraý gazanan milli halyçylykda halkymyzyň ähli ajaýyp häsiýetleri, iň esasysy bolsa oňa mahsus bitewülik we ruhubelentlik şöhlelenendir. Haly gölleri Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň döwlet nyşanlarynyň aýrylmaz bölegine öwrülip, türkmen halkynyň özüne mahsus bolan pelsepewi parasady, ajaýyplyga hemişelik ymtylma we sazlaşyklyk duýgusy bilen jebisligini hem-de agzybirligini alamatlandyryp, özboluşly mana eýedir. Ak mermerli paýtagtymyzyň merkezinde ýerleşen Türkmen halysynyň milli muzeýi-ruhy we maddy medeniýetiň mirasynyň hakyky merkezi bahasyna ýetip bolmajak ýüzlerçe gymmatlyklaryň genji-hazynasydyr. Olarda haly gölleri arkaly halkymyzyň bäş müňýyllyk taryhy beýan edilýär. Bu bina el halylaryny gorap saklamak, öwrenmek we wagyz etmek boýunça ýöriteleşdirilen edara hökmünde aýratyn ähmiýetini öz çeper gymmatlygy hem-de halylary we haly önümlerini taýýarlamagyň  kämil usullary boýunça ýurdumyzyň dürli künjeklerinden we aýry-aýry adamlardan ýygnalan toplumlar aýdyň görkezýär. Alymlaryň, hünärmenleriň we halyçylaryň gözlegleri hem-de yhlasly işleri alyp baran ýyllarynda gadymy gölleriň ýüzlerçesi dikeldildi, täsin sungatyň gadymy nusgalary abatlanyldy. Bu gün ajaýyplyklaryň baý ýygyndysy daşary ýurtly myhmanlarda tüýs ýürekden guwanç we gyzyklanma döredip, her gün bu ýere gelýänlere türkmen halylarynyň gözelligini hem-de gaýtalanmajak kämilligini açyp görkezýär. Türkmen halylarynyň şöhraty bolsa dünýäni haýran galdyrmagyny dowam edýär. 

Asylly däbe görä, muzeý toplumynyň ajaýyp zallary hem-de onuň töweregindäki meýdança Aşgabatda  haly sergileriniň geçirilýän ýerine öwrüldi. Ol dünýäniň ähli künjeginden türkmen halyçylyk sungatyna hormat goýýanlaryň ýyl-ýyldan barha köp ünsüni çekýär. 

“Türkmen halysy – türkmeniň kalby” atly halkara sergisine gatnaşmak üçin paýtagtymyza dünýäniň köp döwletlerinden, şol sanda halyçylyk pudagynda ýurdumyzyň däp bolan hyzmatdaşlary—Russiýadan, Hytaýdan, Germaniýadan, Türkiýeden, Saud Arabystanyndan, BAE-den, Eýrandan, Pakistandan, Owganystandan, Belarusdan,  Gazagystandan, Özbegistandan, Täjigistandan  we beýleki ýurtlardan uly wekiliýet geldi. Daşary ýurtly myhmanlaryň 160-synyň hatarynda alymlar we hünärmenler, meşhur haly öndürijiler, işewürler, iri söwda kompaniýalarynyň ýolbaşçylary we wekilleri, Türkmen halyşynaslarynyň Bütindünýä jemgyýetiniň,  milli medeniýet merkezleriniň hem-de  Ýaponiýadan myhmanlar bar.  

Şu gün bu ýerde ir ertirden baýramçylyk ruhy ýaýbaňlandy. “Dokmaçylar” folklor-etnografik toparynyň hem-de paýtagtymyzyň ýetginjekler köşügniň “Şatlyk”   tans toparynyň çykyşlarynda “janly rowaýat” hasaplanýan türkmen halysynyň döreýşiniň taryhy beýan edildi. Myhmanlary Türkmen milli konserwatoriýasynyň gyzlar hor topary, Türkmen döwlet medeniýet institutynyň döredijilik toparlary ajaýyp halk aýdymlary bilen gutladylar.  

Serginiň açylyş dabarasyna hökümetiň agzalary, Mejlisiň, ministrlikleriň we pudak edaralarynyň ýolbaşçylary, Türkmenistanda resmi taýdan bellenen diplomatik wekilhanalaryň hem-de halkara guramalarynyň ýolbaşçylary, medeniýet we sungat işgärleri, talyp ýaşlar hem-de jemgyýetçilik guramalarynyň we pudaklaýyn kärhanalaryň wekilleri, ýurdumyzyň ähli welaýatlaryndan görnükli halyçylar gatnaşdylar. 

Bu ýere ýygnananlar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Gutlagyny uly üns bilen diňlediler. Döwlet  Baştutanymyz Gutlagynda, hususan-da, “Türkmen halysy merdana halkymyzyň gadymyýetden gözbaş alýan, umumadamzat medeniýetiniň genji-hazynasyna öwrülen ajaýyp sungatydyr. Biziň günsaýyn ösýän ata Watanymyzyň dünýä beren gymmatlyklarynyň biridir” diýlip nygtalýar. 

Döwlet Baştutanymyz halkara serginiň hem-de Türkmen halyşynaslarynyň bütindünýä jemgyýetiniň XV mejlisiniň ýurdumyzyň halyçylyk pudagynda gazanylan üstünlikleri, ýetilen belent sepgitleri, uz barmakly gelin-gyzlarymyzyň täsin sungatynyň köpdürlüligini ähli aýdyňlygy bilen görkezjekdigini belläp, bu halkara sergisiniň öz önümlerini görkezýän, hyzmatlaryny hödürleýän kärhanalaryň we guramalaryň wekillerine, telekeçilere özara gyzyklanma bildirilýän meseleler boýunça pikir alyşmaga, hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam berjekdigine ynam bildirdi.  

Hakyky sungatyň belentliklerine barýan ýolda türkmen halysynyň taryhy barada gürrüň berýän “Janly rowaýat” diýen täsin kitaby dünýä sowgat eden, gadymy milli däplere hakyky sarpa goýýan we onuň wagyzçysy bolan milli Liderimiziň Gutlagy “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň kärhanalarynda ussat halyçylaryň dokan häzirki zaman halylaryndan hem-de muzeý gymmatlyklary bilen jemlenen bölüm bütin aýdyňlygy bilen tassyklaýar. 

Ata-babalarymyzyň däplerini dowam edip, halyçylyk sungatynyň hakyky ussatlary Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe täze döredijilik  pikirlerini durmuşa geçirýärler. Häzir olar suratkeş tarapyndan taýýarlanan nusgalar boýunça tutuş ýurdumyz boýunça bina edilýän köpsanly durmuş-medeni ähmiýetli desgalaryň, bilim hem-de sport edaralarynyň, myhmanhanalaryň we saglyk öýleriniň, edara-kärhanalaryň we önümçilik desgalarynyň binalaryny çeper bezemek üçin  möhüm döwlet buýurmalaryny ýerine ýetirýärler. Diňe 2014-nji ýylda  pudagyň kärhanalarynda 42 müň inedördül metrden gowrak, şu ýylyň ilkinji dört aýynda bolsa 15 müň inedördül metre golaý haly önümleri taýýarlanyldy. 

Şeýle üstünlikler halyçylyk sungatyny yzygiderli ösdürmegi döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde kesgitlän hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan uly işleriniň netijesinde mümkin boldy. Bu täsin çeper hünäri giňden wagyz etmek, haýran galdyrýan gadymy eserleriň nusgalaryny saklamak maksady bilen, ýurdumyzyň halyçylyk sungatynyň önümçilik düzümi döwrebaplaşdyrylýar. Täze çeper halyçylyk  kärhanalary ulanmaga tabşyrylýar. Olarda halyçylaryň netijeli zähmet çekmegi we oňaýly dynç almagy üçin amatly şertler döredilýär. 

Ine, ýurdumyzyň Garaşsyzlygyna gabatlanyp, 2014-nji ýylda geçirilen açylyş dabaralarynyň çäklerinde ýüňi ilkinji gezek gaýtadan işleýän Marynyň fabriginde täze uly senagat desgasy—ýylda ýuwlan ýüňüň 4000 tonnasyny öndürýän önümçilik bölümi açyldy. Iň öňdebaryjy enjamlar bilen enjamlaşdyrylan täze önümçiligiň kuwwaty ýüň egriji fabrikler üçin çykarylýan çig malyň umumy möçberinden ondan bir böleginiň pudagyň sarp edijiliginiň öwezini dolýandygyndan ybarat, önümiň köp bölegi bolsa içerki we daşarky bazaryň sarp edijilerine ugradylýar.  

Buýsanjyny äşgär edýän daşary ýurtly myhmanlar şöhratly ahalteke bedewleri janly ýaly görünýän arassa ýüňden we ýüpekden dokalan owadan halylary we beýlekileri surata düşürmek bilen haýran galdylar. 

Sergä Türkmenistanyň Döwlet çeperçilik akademiýasynyň ussatlary we talyplary tarapyndan ýerine ýetirilen palas önümleriniň, ýagny dürli gobelenleriň köp dürli görnüşleri çykarylypdyr. 

Türkmen telekeçi zenanlary hem haly gölleriniň sazlaşykly beýan edilmeginde ýerine ýetirilen sowgatlyk önümleriniň uly toplumy, lowurdaýan owadan ýüpek ketenilerden taýýarlanan milli el işleriniň nusgalary bilen bu ýere gelýänleriň ünsüni özüne çekdiler. Şol önümler özboluşlylygy hem-de özbaşdak döredijilik çemeleşmesi bilen tapawutlanýar. Häzirki wagtda öz işiniň hakyky ussatlary milli däpleri wepaly dowam edýärler, halyçylygyň we syýahatçylygyň ösmegine uly goşant goşýarlar.  

Daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen giň medeni we söwda-ykdysady aragatnaşyklary ýurdumyzyň halyçylygyny ösdürmekde, gymmatly el işlerini wagyz etmekde möhüm orun tutýar. Şeýle hyzmatdaşlyk Beýik Britaniýanyň, Germaniýanyň, Fransiýanyň, Italiýanyň, Gresiýanyň we beýleki birnäçe ýurtlaryň kompaniaýalary bilen üstünlikli ösdürilip, Türkmenistanyň bu önümleriniň dünýä bazarlaryna eksport edilmegine ýardam berýär.  

Diňe 2014-nji ýylda  jemi bäş ýarym müň inedördül metrden gowrak haly önümleri daşary ýurtlara ugradyldy. Hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny özleşdirip, hyzmatdaş ýurtlaryň işewür toparlary bilen ýygjam özara gatnaşyklar giňelýär. Munuň özi pudaklaýyn täze kärhanalaryň gurulmagy, fabrikleriň ýokary öndürijilikli enjamlar bilen enjamlaşdyrylmagy, innowasion tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy we beýlekiler bilen baglanyşyklydyr. 

Bu gün sergä gatnaşyjylaryň we myhmanlaryň hatarynda Türkiýeden bolan gurluşyk potratçylarynyň, Owganystanyň haly öndürijiler assosiasiýasynyň, Eýranyň “Solmaz Ak Ghala” we “Sonaye Gonbad” haly kärhanalarynyň wekilleri, Tibet halylarynyň assosiasiýasy hem-de Hytaýyň Sinhaý welaýatynyň Kaşmir korporasiýasy, Ýaponiýanyň hili goramak boýunça Tayoyushi guramasy bar. 

Serginiň oňat bezelen bölümleri, wakalaryň baýramçylyk öwüşgini, halyçylygyň milli däpleriniň gözbaşy hem-de milletiň baý halyçylyk mirasy barada düşünje almaga, türkmen halkynyň özboluşly medeniýetiniň we sungatynyň aýratynlyklaryny we häsiýetlerini oňat bilmäge we öwrenmäge mümkinçilik berdi.  

“Türkmen halysy – türkmeniň kalby” atly halkara sergisi  halyçylyk pudagynda ýurdumyzyň ozalky hyzmatdaşlar bilen bolşy ýaly, işewür hyzmatdaşlyga täze gatnaşýanlar bilen hem söwda-ykdysady gatnaşyklary has-da ösdürmekde we giňeltmekde nobatdaky ädime öwrüldi. 

*** 

Aşgabat, 31-nji maý (TDH). Şu gün Türkmenistanda Türkmen halysynyň baýramy giňden we dabaraly bellenildi. Şanly senäniň hormatyna ýurdumyzyň ähli şäherlerinde we etraplarynda baýramçylyk sergileri hem-de duşuşyklary, konsertler we sahnalaşdyrylan çykyşlar guraldy. Çeper halyçylyk kärhanalarynda, “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň fabriklerinde we aýry-aýry önümçilik bölümlerinde, ýurdumyzyň jemygýetçilik guramalarynda pudagyň öňdebaryjylaryny, öz işiniň ussatlaryny hormatlamak dabaralary boldy. 

Türkmen halysyna bagyşlanan esasy dabaralar daşary ýurtly myhmanlar tarapyndan keşbinde döwrebap we milli binagärligiň usullaryny  sazlaşykly utgaşdyrýan dünýäniň iň owadan şäherleriniň biri hökmünde ykrar edilýän Watanymyzyň ak mermerli paýtagty Aşgabatda geçirildi. Paýtagtymyzyň nagyşlar bilen bezelişiniň möhüm öwüşginleri meşhur haly gölleri bolup durýar. 

Paýtagtymyzyň ajaýyp gözellikleriniň hatarynda Türkmen halysynyň milli muzeýi bar. Bu ýerde ýakynda “Türkmen halysy—türkmeniň kalby” atly däp bolan halkara sergisi dabaraly açyldy. Onuň zallarynda uly möçberli sergi ýaýbaňlandyrylyp, myhmanlara gadymy muzeý gymmatlyklarynyň hem-de ýokary çeper aýratynlyk, reňkleriň sazlaşygy we sünnälenip ýerine ýetirilen häzirki zaman haly döredijiliginiň  baý ýygyndysy hödürlendi. 

Bu ýerde türkmen halkynyň özboluşly medeniýetiniň ajaýyp milli öwüşginini, amaly-haşam hünäriniň köpdürli ugurlaryny beýan edýän milli lybaslar, kümüş şaý-sepleri, keramika, ajaýyp el işleriniň önümleri hem görkezildi. 

Sergä türkmen halkynyň medeni gymmatlygy bilen gyzyklanýan daşary ýurtlardan  köpsanly myhmanlar geldiler. Olaryň käbiri bolsa Aşgabada ilkinji gezek geldi. Myhmanlaryň arasynda hemişelik hyzmatdaşlarymyz—Eýrandan we Owganystandan haly assosiasiýasynyň wekilleri bar. Olar hem sergide täze halylary hem-de haly önümlerini görkezdiler. 

Serginiň açylyş dabarasy muzeýiň ýanyndaky meýdançada dowam etdi. Bu ýerde hakyky türkmen toýy ýaýbaňlandyrylyp, bagşylaryň ýerine ýetirmeginde halk  aýdymlary  ýaňlandy, gyzlar bolsa datly milli tagamlary hödür etdiler.  

Şu gün “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň mejlisler zalynda Türkmen halyşynaslarynyň bütindünýä jemgyýetiniň nobatdaky XV maslahaty geçirildi. Oňa gatnaşyjylaryň hatarynda Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň Astrahan we Stawropol bölüminiň (Russiýa), Gazagystanyň, Özbegistanyň, Täjigistanyň, Garagalpak Respublikasynyň milli medeniýet merkezleriniň wekilleri, taryhçy alymlar we sungaty öwrenijiler, bilermenler, ussat halyçylar hem-de Ýaponiýadan, Hytaýdan, Türkiýeden, Pakistandan, Saud Arabystanyndan, Birleşen Arap Emirliklerinden we beýlekilerden wekiller bar. 

Türkmen halkynyň ruhy we medeni mirasyny aýawly saklamak we giňden wagyz etmek wezipesini çözmekde gazanylanlar, haly dokamagyň  we amaly-haşam sungatynyň beýleki görnüşleriniň milli däplerini artdyrmak, pudakda iň täze senagat işläp taýýarlamalaryny ornaşdyrmak—şu meseleler bu ýere ýygnananlaryň üns merkezinde boldy. 

Bellenilişi ýaly, türkmen halyçy gelin-gyzlarynyň el işleriniň eserleri Ýewropa hem-de Aziýa ýurtlarynda şöhratlanyp, gadymy döwürlerde we häzirki wagtda-da ählumumy buýsanjyň nyşany bolup durýar. Ýurdumyzyň täze taryhy eýýamynda bu sungat milli mirasyň baý däplerini hem-de döwrebap tehnologiýalary özünde sazlaşykly birleşdirip, täze mazmun bilen baýlaşdyrylýar. 

Çykyş edenler  gadymy haly gölleriniň gelip çykyşynyň we aýratynlyklarynyň taryhy, dürli ýurtlarda halyçylyk sungatynyň ösüşi babatda ylmy barlaglarynyň netijelerini görkezdiler. Hytaý Halk Respublikasynyň Sinhaý welaýatynyň  Kaşmir korporasiýasynyň baş direktorynyň Kaşmir we Tibet halylarynyň önümçiligi baradaky çykyşy aýratyn gyzyklanma döretdi. 

Maslahatyň çäklerinde “Türkmen halysy - türkmeniň kalby” atly  halkara sergisine gatnaşyjylara diplomlary we şahadatnamalary gowşurmak dabarasy boldy. 

Türkmen halyşynaslarynyň bütindünýä jemgyýetiniň XV maslahaty tamamlanandan soň, oňa gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa Ýüzlenme kabul etdiler. Onda milli halyçylyk sungatynyň şöhratly däplerini ösdürmek we artdyrmak baradaky uly işleri, bu ulgamda halkara hyzmatdaşlygyny giňeltmäge  döredilen amatly şertler üçin türkmen döwletiniň Baştutanyna hoşallyk bildirilýär. 

Agşamara “Aşgabat” kinokonsert merkezinde pudagyň iň oňat işgärlerini sylaglamak dabarasy boldy. Olara Türkmenistanyň Prezidentiniň Permany bilen “Türkmenistanyň at gazanan halyçysy” diýen hormatly at dakyldy hem-de Hormat hatlary we gymmat bahaly sowgatlar gowşuryldy. 

Ýurdumyzyň meşhur medeniýet we sungat işgärleriniň gatnaşmagynda geçirilen uly baýramçylyk konserti gadymy we beýik sungatyň däplerini mynasyp dowam edýän Türkmen halysynyň baýramynyň baş gahrymanlary hem-de ähli aşgabatlylar we paýtagtymyzyň myhmanlary üçin  ajaýyp sowgat boldy. 


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder